مرتضی مهاجر باجگیران - کارشناس ارشد، گروه مدیریت، علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
علیرضا پویا - استاد، گروه مدیریت، علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
زهرا ناجی عظیمی - دانشیار، گروه مدیریت، علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سمیه فدائی - گروه مدیریت، علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مدیریت و عملیات انبارداری یکی از بخش های ضروری در سازمان های تولیدی و خدماتی است. انبارداری یکی از اجزای اصلی هزینه بر در فعالیت های سازمان و سزاوار توجه بیشتر محققین به این حوزه است .این تحقیق مسئله انبارش بر اساس خوشه بندی اقلام را با در نظر گرفتن کلیه عوامل موثر در ذخیره سازی محصولات در انباری با محصولات حجیم و متنوع بررسی نموده است. هدف اصلی این تحقیق کاهش هزینه های حمل ونقل به هنگام جمع آوری و تحویل سفارش ها و استفاده موثرتر از فضای انبار می باشد. از تکنیک تحلیل خوشه ای کامینز برای حل مسئله خوشه بندی و از مدل برنامه ریزی ریاضی تخصیص تعمیم یافته برای حل مسئله تخصیص دسته های اقلام به محل های انبارش استفاده گردیده است که یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح باهدف مینیمم کردن هزینه حمل ونقل به هنگام جمع آوری و تحویل سفارش ها است. این تحقیق با شناسایی و در نظر گرفتن شاخص های تاثیرگذار و با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی تخصیص تعمیم یافته و فرموله کردن شرایط واقعی مسئله و حل آن بصورت بهینه توانسته است رویکردی جامع را در خوشه بندی و تخصیص اقلام ارائه دهد و مدیران شرکت ها می توانند از این مدل برای کاهش هزینه های انبار خود استفاده نمایند. نوآوری تحقیق حاضر استفاده از خوشه بندی در مسئله تخصیص محل های انبارش به اقلام انبار و سپس مدل سازی ریاضی آن می باشد. مدل پیشنهادی در شرکت خانه سازی مشهد اجرا شد. به منظور اعتبارسنجی مدل، تعدادی مسئله شبیه سازی شده از مسئله واقعی طرح و با نرم افزار گمز حل شد.

خوشه بندی, انبار, مدل برنامه ریزی ریاضی تخصیص تعمیم یافته