علی بیرانوند - مربی دانشگاه پیام نور
پروانه رنجبر - کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی

هدف: محدودیت هایی از قبیل بودجه، فضا، و نیروی انسانی باعث شده تا کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی ناگزیر باشند تا نیازهای اطلاعاتی کاربران خود را از طریق اشتراک منابع، امانت بین کتابخانه ای و خدمات تحویل مدرک پاسخ دهند. در واقع طرح های امانت بین کتابخانه ای و خدمات تحویل مدرک با افزایش سطح دسترسی به منابع اطلاعاتی و پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی کاربران می کوشند تا فرهنگ دسترسی به منابع را جایگزین مالکیت منابع نمایند. بر این اساس، پژوهش حاضر در نظر دارد تا ضمن بررسی وضعیت امانت بین کتابخانه ای در کتابخانه های منطقه غرب کشور، راه حل مناسبی برای رفع موانع احتمالی پیشنهاد دهد. روش: این پژوهش به روش پیمایشی توصیفی با توزیع پرسشنامه در میان مدیران و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی مراکز استان های غرب کشور( کردستان، ایلام، همدان، کرمانشاه، لرستان) انجام شده است. یافته ها: به طور متوسط ۷/۸۸ درصد از جامعه مورد پژوهش ایجاد نظام امانت بین کتابخانه ای و خدمات تحویل مدرک را در میان کتابخانه های دانشگاهی منطقه غرب کشور ضروری دانسته اند. میزان اقدامات مدیران و مسئولان در کتابخانه های دانشگاهی غرب کشور ۱۵ درصد و میزان همکاری کتابخانه های منطقه با یکدیگر۳/۱۳ درصد بوده است. شاخص فن آورانه(۹۵ درصد )، شاخص سازمانی ۳/۹۲ درصد، شاخص انسانی ۹/۸۵ درصد و شاخص اقتصادی ۸/۶۸ درصد به ترتیب از عوامل موثر بر ایجاد امانت بین کتابخانه ای و خدمات تحویل مدرک در دانشگاه های منطقه غرب کشور بوده اند. موانع مهم در عدم برقراری نظام امانت بین کتابخانه ای به ترتیب شامل موانع مدیریتی، ضوابط دست و پا گیر موجود در کتابخانه ها، مشکلات اقتصادی، و نبود تجهیزات کافی در کتابخانه ها عنوان شده است.

امانت بین کتابخانه ای, خدمات تحویل مدرک, اشتراک منابع, کتابخانه های دانشگاهی, دسترسی به منابع, مالکیت منابع