طاهره مفتخری نظری پور - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
زهره میرحسینی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

هدف تحقیق حاضر، بررسی مشکلات ناشران استان تهران طی سال های ۱۳۷۶ – ۱۳۸۶ است. روش پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی است. جامعه پژوهش شامل کلیه ناشران استان تهران محدود به زمان مورد مطالعه می باشد ۱۳۰ نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری در دو مرحله: طبقه بندی و تصادفی ساده انتخاب شدند. شیوه جمع آوری داده ها در انجام این پژوهش از طریق مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه می باشد. داده ها، با استفاده از نرم افزارهایSPSS  وExcel  تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از یافته ها مهم ترین عوامل و موانع مشکلات نشر کتاب را به ترتیب ذیل نشان می دهد: اصلی ترین مشکل ناشران غیراقتصادی بودن این حرفه است. ناشران سرمایه گذاری در نشر کتاب را با فراوانی ۶/۹۴ درصد، در مجموع از نظر اقتصادی زیان آور اعلام کردند. عوامل و موانع مشکلات کتابخوانی به ترتیب اولویت؛ نازل بودن سطح فرهنگ عمومی با ۳/۴۲ درصد، عدم عادت و آموزش کتابخوانی در سطح جامعه با ۵/۲۸ درصد و نبود فرهنگ کتاب در سبد خرید خانوار ایرانی با ۲/۲۶ درصد است. عوامل و موانع مشکلات پخش و توزیع کتاب را ناشران در وهله اول عدم اطلاع رسانی رسانه های جمعی با فراوانی ۸/۳۳ درصد و در وهله دوم عدم اطلاع رسانی ناشر با فراوانی ۷/۳۷ درصد و در وهله سوم کمبود تعداد مراکز پخش کتاب با فراوانی ۵/۲۸ درصد اظهار کردند. نتایج حاصل از وجود وضعیت شمارگان کتاب های منتشر شده در بین سال های مورد مطالعه نوسان بالا و پایینی داشته است و بیشترین تولیدات موضوعی در حوزه علوم خالص با ۵/۲۱ درصد می باشد. فرضیه های پژوهش حاضر با استفاده از آزمون خی دو تحت آزمون قرار گرفته است، فرضیه اول؛ وجود رابطه معنی دار بین حمایت تشکل صنفی و انگیزه ناشران تایید شد. نیز عدم وجود رابطه معنی دار بین حمایت تشکل صنفی و عضویت در این تشکل تایید گردید و در واقع فرضیه دوم رد شد. و وجود رابطه معنی دار بین حمایت تشکل صنفی و سرمایه گذاری ناشران نیز تایید گردید. برای راه های کمک به بهبود اقتصاد نشر، ناشران به ترتیب اولویت؛ افزایش تبلیغ رایگان کتاب با ۶/۳۴ درصد در مرتبه اول، ترویج فرهنگ کتابخوانی در مدارس و از طریق تلویزیون و رسانه ها با ۸/۳۳ درصد در مرتبه دوم و پرداخت یارانه به وسیله دولت با ۵/۲۸ درصد در مرتبه سوم را به عنوان مهم ترین راهکارها برای کمک به بهبود اقتصاد نشر اعلام کردند.

ناشران, استان تهران, مشکلات ناشران, نشر, کتاب