علی شهبازی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته محیط زیست، دانشگاه صنعتی اصفهان
علیرضا سفیانیان - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصف
نوراله میرغفاری - عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصف

مقادیر زیادی مواد شیمیایی نظیر کودهای شیمیایی و حشره کش ها سالیانه در خاک های کشاورزی به کار برده می شود، چنین کاربردی ممکن است نتیجه در افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک داشته باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه غلظت فلزات مس و کروم در مناطق با قدمت کشت متفاوت و بررسی روند تجمع این فلزات در خاک های کشاورزی می باشد. جهت انجام مطالعه، تعداد 46 نمونه خاک به روش سیستماتیک از زمین های کشاورزی با قدمت متفاوت در استان همدان در اواخر شهریور ماه، برداشت شد. سپس غلظت فلزات مس و کروم به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر با استفاده از مد شعله اندازه گیری شد. جهت مقایسه میانگین غلظت فلزات در مناطق با قدمت کشت متفاوت از آزمون ANOVA و LSD برای پارامترهایی با توزیع نرمال و به شرط همگن بودن واریانس استفاده گردید. نتایج نشان داد که میانگین غلظت فلزات مس و کروم در مناطق کشاورزی مختلف بیشتر از میانگین در نقاط کنترلی است، همچنین میانگین غلظت فلزات با افزایش قدمت در زمین های کشاورزی افزایش یافته بود. نتایج آزمون ANOVA نشان داد که تفاوت معنی داری بین غلظت فلزات سنگین مس و کروم در کشت قدیم با نقاط کنترلی وجود دارد. این موضوع می تواند نشان دهنده اثر فعالیت های کشاورزی بر تجمع فلزات سنگین در طول زمان باشد.

آزمون ANOVA، کشاورزی، مس، کروم، کود شیمیایی