زیبا حسنوند - دانش آموخته دکترا آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه لرستان

دما محسوس ترین عناصر اقلیمی است که ارتباط تنگاتنگ با سایر عناصر اقلیمی دارد. مطالعهی تغییرات دما از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر آنکه بر اقلیم تاثیر گذار است، معلول تغییرات اقلیم نیز میباشد. لذا بررسی روند زمانی در چنین متغیرهایی میتواند در تشخیص تغییر اقلیم موجود در منطقه کمک شایانی کند. هدف از این مطالعه بررسی روند میانگین دما با استفاده از روشهای آماری است. بدین منظور داده های میانگین دما ۷ ایستگاه سینوپتیکی استان لرستان در بازه زمانی ۶۷ ساله ( (۲۰۱۸-۱۹۵۱ استفاده گردید. جهت نیل به اهداف پژوهش ابتدا بیشینه دما روزانه و مجموع سالانه هر ایستگاه استخراج شد. آنگاه برای شناسایی روندهای یکنواخت و نایکنواخت موجود در سری زمانی بیشینه دماهای روزانه و مجموع دما سالانه از روش گرافیکی ITA و آزمون ناپارامتری من- کندال استفاده شد. نتایج حاصل از کاربرد آزمون من - کندال و ITA نشان داد آزمون من - کندال تنها قادر به شناسایی روندهای یکنواخت در سریهای زمانی هستند، چنانکه مزیت روش ITA این است علاوه بر روندهای یکنواخت قادر است روندهای پنهان و داخلی را در سریهای زمانی شناسایی کند. برای نمونه اگرچه آزمون من - کندال روند مشخصی برای دماهای بیشینه ایستگاه الیگودرز نشان نداد ولی آزمون ITA روندهای پنهان و نایکنواخت این ایستگاه کشف و شناسایی کرد.

دما، روش ITA، آزمون من - کندال، استان لرستان