فرزانه رشیدی - محقق،کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران مرکز، تهران، ایران،

اسکان در یک فضای امن و مطلوب یکی از نیازهای اولیه انسان امروز می باشد. پس از آنکه جامعه اندکی از شوک سانحه خارج شد میبایست برای بازسازی آنچه از دست رفته است مهیا گردد. آنچه اکثر نظریه پردازان بازسازی بر آن تاکید دارند استفاده از نیروی بازماندگان سانحه در امور بازسازی است. این مسئله نه تنها توجه به نیروی یدی بازماندگان برای انجام کارهای ساخت و ساز و سرعت بخشیدن به امور که علاوه بر آن، تاثیرات روانی و نقش بازگردانندگی تلاش و فعالیت برای ساخت آینده و اصولا ایجاد روحیه امیدوتلاش وحرکت برای بازماندگان میباشد. آنچه که به اصطلاح در ادبیات بازسازی پس از بلایا به مشارکت مردمی در امور بازسازی معروف است.با ارزیابی تجربیات بازسازی بر لزوم هماهنگی مرحله اسکان موقت و دائم که بر یکدیگر تاکید دارند دست خواهیم یافت تا در صورت امکان این دو برهم منطبق یا با هم هماهنگ طرح ریزی شوند. در صورتی که بتوان سرپناه موقت را در راستای شکل دهی به یک سرپناه دائمی طرح ریزی نمود آنگاه میتوان از صرف هزینه های بی مورد و قابل استفاده در امور دیگر و تاثیرات نامطلوب طولانی شدن دوره بازسازی و موارد نامطلوب دیگر محیطی جلوگیری نمود.زلزله شدید ۱۳۶۹ منجیل و ۱۳۹۶سرپل ذهاب خسارات و تلفات حاصل از آن شرایط بسیار سختی را برای مردم و دولت ایجاد نموده بود. پس ازگذشت دوره اضطرار و پایان هیجاناتوکمکو امداد بایستی در مورد نحوه و روند انجامکار بازسازی مسکن تصمیم گیری میشد. با توجه به اینکه بخش وسیعی از مناطق آسیب دیده روستایی بودند سیاست ساخت سرپناه موقت در منجیل به شکل متفرق در اکثر مناطق روستایی و در کنار خانه ها و در میان باغات بود و تکنولوژی ساخت سرپناه نیز بر پایه استفاده از سیستم زگالی که در منطقه موجود بوده و اکثر افراد نیز با آن آشنایی داشتند، قرار گرفت، که در نتیجه مرحله اسکان موقت مطلوب و تاثیرگذار بود. اما در مناطق روستایی سرپل ذهاب مسئولین برای انتخاب نوع اسکانموقت به شکل سیاست از بالا به پایین با این مسئله برخورد کردند و به دلیل عدم آشنایی آسیب دیدگان با نحوه ساخت، موجب نارضایتی مردم شده بود.

زلزله، منجیل، سرپل ذهاب، اسکان موقت، مناطق روستایی