محمد زریابی - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
حسین عابددوست - استادیار گروه گرافیک، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

«طراحی بسته بندی» یکی از دروس اصلی تصویب شده وزارت عتف در برنامه درسی کارشناسی پیوسته رشته ارتباط تصویری است. هدف از این پژوهش، تحلیل فرایند ارتباط دوره طراحی بسته بندی بر اساس نظریه ارتباطی یاکوبسن و تبیین راهکارهایی برای ارتقای مقوله ارتباط و به تبع آن اثرگذاری مطلوب تر این دوره است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که به منظور بهبود کارکردهای شش گانه نظریه حاضر و به طورکلی فرایند ارتباط در کلاس های دوره طراحی بسته بندی در آموزش عالی ایران، چه تدابیری را می توان اتخاذ نمود. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات و مطالب ترکیبی از روش کتابخانه ای از طریق فیش برداری و مصاحبه های میدانی با جامعه مخاطب به شیوه پرسش نامه باز است. تجزیه وتحلیل داده ها کیفی است. گزینش مصاحبه شوندگان به شکل هدفمند و روش گلوله برف (ارجاع زنجیره ای) صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد در راستای رشد و اعتلای هر کدام از کارکردهای شش گانه نظریه یاکوبسن و به طورکلی پاسخگویی با اعم نیازهای دوره، تدابیری را می توان به کار بست که بدین شرح است: ۱) پیاده سازی محیط بین رشته ای در کلاس و شبیه سازی همکاری های واقعی که در صنعت رایج است، ۲) اتخاذ سبک های آموزشی، ارائه ها و منابع آموزشی متنوع برای نیل به اهداف دوره، ۳) تدقیق در چهار اصل و قاعده عمومی طوفان فکری جمعی، درگیر کردن صنعت به عنوان حامی برنامه آموزشی، هدایت دانشجویان برای شرکت در مسابقات طراحی در پایان دوره و همچنین برجسته نمودن شیوه های گوناگون ارتباط دانشجو با اساتید، ۴) توجه به اصول و دسته های تئوری بار شناختی، ۵) عنایت به اقتضائات فرهنگی و بهره گیری از الگوهای هنر عامیانه، و ۶) لحاظ یادگیری ترکیبی (فیزیکی/ فناوری (برخط) به عنوان استراتژی قدرتمند امر آموزش.

فرایند ارتباط, آموزش طراحی بسته بندی, نظریه یاکوبسن, رشته ارتباط تصویری