محسن کاظمی - استادیار گروه علوم دامی، مجتمع آموزش عالی تربت جام
عبدالمنصور طهماسبی - استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
رضا ولی زاده - استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
عباسعلی ناصریان - استاد گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
آمنه اسکندری تربقان - مربی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده علوم پزشکی تربت جام
آزاده صنعی - دکتری گیاهپزشکی، شرکت گیاهپزشکی پارس طراوت مشهد

آزمایشی با هدف مقایسه روند تجزیه بقایای سموم فوزالون و دیازینون در علف یونجه تازه، سیلو شده و انبار شده به صورت خشک در شرایط مزرعه انجام شد. بخشی از مزرعه یونجه جدا و به کرت های مساوی تقسیم و با سموم فوزالون و دیازینون سمپاشی شد. نمونه هایی از علف یونجه تازه، سیلو شده و خشک شده با فواصل زمانی مشخص به ترتیب تا زمان های ۱۵ روز، ۱۴ و ۲۴ هفته بعد از سمپاشی، گرفته شد. بقایای سموم با روش گازگروماتوگرافی جرمی (GC-Mass) تعیین شدند. مقدار فوزالون و دیازینون در روز پانزدهم پس از سمپاشی در علف یونجه تازه به ترتیب برابر با ۱۳/۲±۳۳/۵۷ و ۵۱/۱±۷۵/۲۴ میلی گرم در هر کیلوگرم ماده خشک بود. زمان تجزیه شدن۵۰ درصد فوزالون و دیازینون در علف یونجه تازه به ترتیب برابر با ۳۴/۴ و ۶۲/۳ روز بود. هیچگونه بقایایی از دیازینون در ۱۴ هفته بعد از انبار کردن علف یونجه به صورت خشک مشاهده نشد، ولی مقدار فوزالون در علف یونجه خشک تا ۲۴ هفتگی برابر ۳۲/۳ میلی گرم بود. همچنین در اثر سیلو کردن، هیچگونه بقایایی از دیازینون و فوزالون به ترتیب در هفته های ۱۲ و ۱۴ نمونه گیری مشاهده نشد. نتایج کلی آزمایش نشان داد فوزالون نسبت به دیازینون از قابلیت تجزیه کمتری در هر سه علف یونجه تازه، سیلوشده و انبارشده به صورت خشک برخوردار بوده و این دو سم می توانند به طور نسبی تا مدت ها در علف یونجه باقی بمانند. همچنین سیلوکردن نسبت به انبارکردن علف یونجه به صورت خشک، تاثیر بیشتری بر کاهش باقیمانده سموم با گذشت زمان داشت.

تجزیه, دیازینون, علف یونجه, فوزالون