فرانک دوستی - دانشجوی دکترا، گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
تقی قورچی - استاد گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
بهروز دستار - استاد گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
آرش آذرفر - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکدە کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد

اثر تغذیه تفاله زیتون بر عملکرد، فراسنجه­های شکمبه­ای، فعالیت آنزیم­های فیبرولیتیک و سنتز پروتئین میکروبی با استفاده از ۱۵ راس بزغاله پرواری نجدی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با سه جیره و پنج تکرار انجام شد. بزغاله­ها از سن سه ماهگی به صورت انفرادی در قفس­های جداگانه به مدت ۸۴ روز (۱۵ روز عادت پذیری) نگهداری شدند. جیره­ها از نظر محتوی پروتئین و انرژی برابر بودند. تیمار­های آزمایش شامل سطوح صفر، ۱۰ و ۲۰ درصد تفاله زیتون در جیره غذایی بود. استفاده از تفاله زیتون به مقدار ۱۰ درصد جیره باعث افزایش مصرف خوراک (۰۵/۰P<) و جیره حاوی ۲۰ درصد تفاله زیتون باعث افزایش ضریب تبدیل غذایی شد (۰۵/۰P<). با افزایش سطح تفاله زیتون در جیره­های آزمایشی، مقدار pH، میزان آمونیاک تولیدی، میزان دفع هر یک از مشتقات پورینی و سنتز پروتئین میکروبی در شکمبه کاهش معنی­داری داشت (۰۵/۰P<). فعالیت آنزیم­های کربوکسی متیل سلولاز و میکروکریستالین سلولاز در بخش جامد، خارج سلولی، درون سلولی و کل آنزیم­ها (شامل سه بخش) در جیره های حاوی تفاله زیتون در مقایسه با گروه شاهد بطور معنی­داری افزایش یافت (۰۵/۰P<). نتایج آزمایش نشان داد استفاده از تفاله زیتون سبب افزایش فعالیت آنزیم­های فیبرولیتیک شکمبه و کاهش سنتز پروتئین میکروبی و میزان آمونیاک تولیدی در بزغاله­های نجدی شد. استفاده از تفاله زیتون تا سطح ۱۰ درصد اثر منفی بر عملکرد بزغاله­های نجدی نداشت.

آمونیاک, تفاله زیتون, کربوکسی متیل سلولاز, میکروکریستالین سلولاز, مشتقات پورین, بزغاله های نجدی