مهدی نجفی - شرکت مهندسین مشاور جوی آب، مشهد، ایران
بهاره اسکندری تربقان - شرکت مهندسین مشاور جوی آب، مشهد، ایران

یکی از مهمترین اثرات تغییر کاربری اراضی و تبدیل حوضه های طبیعی به شهری، کاهش سطوح نفوذپذیر و در نتیجه افزایش احتمال وقوع سیلاب های شهری و آبگرفتگی معابر در هنگام بارندگی می باشد. با توجه به افزایش بی سابقه وسعت شهر مشهد در سال های اخیر و به دنبال آن افزایش پتانسیل رواناب ناشی از بارندگی ها از یک طرف و کمبود جدی منابع آب از طرف دیگر، انجام یک مطالعه جامع در ارتباط با رواناب های سطحی در شهر مشهد و چگونگی مدیریت آنها ضرورت جدی پیدا کرده است. در این تحقیق، پس از انجام حوضه بندی با توجه به اطلاعات موجود ابتدا فرآیند بارش-رواناب با استفاده از مدل HEC-HMS برای بخشی از زیرحوضه های شهری و طبیعی مشهد واسنجی و سپس حجم رواناب برای کل شهر محاسبه گردیده و در نهایت چگونگی مدیریت و امکان فنی و اقتصادی بویژه ذخیره رواناب تولید شده جهت استفاده در فضای سبز بررسی شده است. نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد که علی رغم حجم بالای رواناب تولید شده، انتظار حل مشکل صرفا با احداث مخزن ذخیره به دلیل محدودیت های مکانی به جز در چند نقطه محدود چندان قابل توجیه نیست. به عبارت دیگر نسبت هزینه لازم برای ذخیره و استفاده هر متر مکعب رواناب بسیار بالا و غیر اقتصادی است. لذا رویکرد اصلی استفاده از پتانسیل دریاچه ها و مخازن موجود و استفاده از ذخیره ی رواناب حوضه بند گلستان در ۵ کیلومتری جنوب غرب مشهد می باشد.

مدلسازی بارش-رواناب, مدیریت رواناب شهری, ذخیره رواناب