نسیم سهرابی - گروه زمین شناسی، دانشکده زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
نصرالله کلانتری - ۱- استاد گروه زمین شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
وهاب امیری - دانشگاه یزد . گروه زمین شناسی یزد

مطالعه حاضر به بررسی تغییرات غلظت اورانیوم (U) در سه بازه زمانی، مکانیسم های گونه زایی، توزیع مکانی و منابع احتمالی اورانیوم در منابع آب زیرزمینی آبخوان ارومیه پرداخته است. نتایج نشان می دهد که مقدار اورانیوم به طور کلی بیشتر از ۱ میلی گرم بر کیلوگرم در سنگ های آذرین و دگرگونی و به طور معمول ۲ تا ۵ میلی گرم بر کیلوگرم در سنگ های رسوبی است. غلظت اورانیوم در همه نمونه های آب زیرزمینی کمتر از بیشترین مقدار توصیه شده توسط استانداردهای WHO، USEPA و استاندارد ایرانی برای آب آشامیدنی (۳۰ میکروگرم بر لیتر) می باشد. توزیع مکانی اورانیوم نشان می دهد که بیشینه غلظت اورانیوم در نزدیکی سنگ های آذرین یافت می شود. بررسی گونه زایی اورانیوم در این آبخوان برای سه فصل نمونه برداری متوالی نشان می دهد که در هر سه بازه زمانی، اورانینیت (UO۲) گونه غالب در آبخوان ارومیه می باشد. مدلسازی معکوس ژئوشیمیایی نشان می دهد که نمونه های آب زیرزمینی نسبت به تمامی گونه های اورانیوم دار در حالت تحت اشباع قرار دارند. بر اساس نتایج، تحرک اورانیوم در آب های زیرزمینی توسط عواملی همچون Eh، pH و غلظت یون های محلول همراه کنترل می شود. به طور کلی، سه مکانیسم اصلی در تحرک و یا رسوبگذاری اورانیوم شامل واجذب اورانیوم جذب شده بر روی کانی های آهن (به عنوان مثال هماتیت و گوتیت)، واجذب اورانیوم جذب شده بر روی کانی های رسی و انتشار اورانیوم از ساختار شبکه کربنات به دلیل جایگزینی با کلسیم می باشد.

اورانیوم, آب زیرزمینی, آبخوان ارومیه, گونه زایی