سعید مرید - دانشگاه تربیت مدرس

طی دو دهه اخیر، کشور خشکسالی و کم آب های مستمری را تجربه کرده است. در پاسخ به این وضعیت اقدامات متنوعی به انجام رسید که بررسی بخشی از آنها، هدف این مقاله را رقم می زند. بدین منظور ابتدا آنها به ۵ دسته شامل: ۱) سازمانی، عملیاتی، ۲) تحقیقات و فن آوری، ۳) حمایت های مالی، ۴) مدیریت خشکسالی و ۵) رویکردهای برنامه های توسعه ۵ ساله کشور دسته بندی شدند. سپس، هر یک بطور مجزا مورد ارزیابی قرار گرفتند و همزمان نیز مقایسه ای با سوابق مشابه در دیگر کشورها به عمل آمد. نتایج نشان داد که علی رغم تلاش های صورت گرفته، این اقدامات نتوانسته کشور را به ساختاری مناسب برای برخورد با این وضعیت برساند، بطوریکه حتی هنوز یک سیستم پایش ملی خشکسالی وجود ندارد. درپاسخ به مدیریت تقاضا، بسیاری از اقدامات جاری، بدون ارزیابی های لازم در بررسی ظرفیت آنها برای کاهش مصرف آب هستند. ازطرفی نیز اهدافی برای امنیت غذایی بخصوص در برنامه های توسعه ۵ ساله تعریف شده که مصرف آب را بالا می برند که در واقع پاردکسی۱ بین امنیت آبی و غذایی هستند. نهایتا اینکه کاملا مشهود است که شرایط حاضر حکمرانی آب کشور نمی تواند پاسخگوی چالش های خشکسالی کشور و شرایط حادتر آن تحت تاثیر افزایش مصرف، کاهش منابع و پدیده تغییر اقلیم باشند. ارتقاء این مجموعه برای توسعه پایدار کشور و امنیت ملی کاملا ضرورت دارد.

مدیریت خشکسالی, بحران آب, تغییر اقلیم, برنامه های توسعه ۵ ساله, حکمرانی آب