مسعود طاهریون - استادیار /دانشکده مهندسی عمران. دانشگاه صنعتی اصفهان
مرضیه بهرامی - دانش آموخته ارشد مهندسی /عمران مهندسی محیط زیست .دانشگاه خوارزمی تهران
صابر مرادی نژاد - دانشگاه آزاد اسلامی/ واحد تهران جنوب، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان

با توجه به رشد سریع جمعیت و نیاز فزاینده برای آب پاک و قابل اطمینان، تصفیه خانه های فاضلاب نقش مهمی در تامین یک منبع قابل اطمینان آب ایفا می نمایند. در این ارتباط اطمینان پذیری یک تصفیه خانه فاضلاب، زمانی که پساب خروجی، مجددا استفاده شده و یا به منابع آبی تخلیه می شود، مسئله ای حیاتی است. عوامل اصلی موثر بر عملکرد تصفیه خانه های فاضلاب، تغییرات در ورودی، تغییرات ذاتی در فرآیندهای تصفیه و مشکلات طراحی و شکست های تجهیزاتی و عملیاتی است. بنابراین دستیابی به استانداردهای تخلیه و استفاده مجدد، نیازمند ارزیابی اطمینان پذیری تصفیه خانه است. از میان روش های مختلف ارزیابی اطمینان پذیری سیستم ها، روش آنالیز درخت خطا یکی از روش های معمول و کارآمد است. آنالیز درخت خطا یک روش استنتاجی تحلیل شکست از بالا به پایین است که در آن یک حالت نامطلوب از سیستم که شامل شکست یا عدم تحقق اهداف سیستم می باشد، تجزیه و تحلیل می شود. مطالعه موردی در این مقاله تصفیه خانه فاضلاب شهرک غرب تهران بوده که فرآیند آن لجن فعال متعارف بوده و پساب خروجی آن برای آبیاری فضای سبز پایین دست مورد استفاده قرار می گیرد. اجزای درخت خطا در این تحقیق شامل تخطی BOD تصفیه خانه از استاندارد آبیاری به عنوان رویداد نهایی و مواردی نظیر خطای اپراتور، خرابی تجهیزات و مشکل طراحی به عنوان رویدادهای پایه می باشد. مقدار احتمالات رویدادهای پایه با توجه به داده های موجود و نظرات کارشناسان و بهره برداران تصفیه خانه تعیین شده و احتمال رویداد نهایی محاسبه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده احتمال بروز تخطی پساب خروجی ۲۹ درصد برآورد شده که عوامل انسانی به خصوص خطای اپراتور بالاترین سهم را در  وقوع آن دارا می باشد. پس از آن عوامل مکانیکی، اقلیمی (کمیت و کیفیت فاضلاب ورودی) و عوامل مرتبط با شبکه در رده های بعد قرار می گیرند. در این رابطه جهت افزایش اطمینان پذیری و مدیریت ریسک اقداماتی با اولویت توجه به کاهش خطاهای مربوط به عوامل انسانی، افزایش سطح نظارت و بازرسی سیستم توصیه گردیده است.

اطمینان پذیری, تصفیه خانه فاضلاب, درخت خطا (FTA), مجموعه برش حداقل