رویا شاکری - گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رضا رادفر - استاد گروه مدیریت صنعتی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نازنین پیله وری - دانشیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد یادگار امام خمینی(ره)، دانشگاه آزاد اسلامی، شهر ری، ایران
سید سپهر قاضی نوری - استاد گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

زیست­فناوری پزشکی یا درمانی به توسعه ابزارهای تحقیقاتی، تشخیص، توسعه و تحویل داروها و واکسن­ها از طریق استفاده از سیستم­ها یا فرآیندهای سلولی و مولکول­های زیستی اختصاص دارد. یک انتخاب استراتژیک بسیار مهم شرکت­ها در صنعت­ داروهای زیستی، استراتژی تجاری­سازی فناوری است. استراتژی تجاری­سازی مستقل به­عنوان یکی از استراتژی­های تجاری­سازی داروهای زیستی در دنیا شناخته شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیش­بین­های عملکرد استراتژی تجاری­سازی مستقل در صنعت زیست­داروی ایران با استفاده از روش فراترکیب است. در این روش پس از فیلتر مقالات، در نهایت تعداد ۴۲ تحقیق که بطور مستقیم به موضوع عملکرد تجاری­سازی مستقل در داروهای زیستی پرداخته بودند وارد مرحله تحلیل در نرم­افزار مکس­کیودا شدند. پس از مرحله تلفیق تعداد ۶۸ رمز متمایز شناسایی، و در سطوح انتزاع بالاتر رمزها در قالب ۹ تم (جهت­گیری استراتژیک، هوش تجاری­سازی فناوری، قابلیت R&D، یکپارچگی دانش توسعه محصول، قابلیت تجاری­سازی (تولید و بازاریابی)، مکانیسم حمایتی دولت و رژیم­های مالکیت، یکپارچگی رسمی و پویائی محیطی) قرار داده شدند. به­منظور ساخت مدل مفهومی پژوهش، براساس خروجی فراترکیب، سازه­های پیش­بین عملکرد استراتژی تجاری­سازی مستقل، نحوه ارتباط سازه­ها و نیز شاخص­های اندازه­گیری آنها استخراج شدند. نتیجه اعتبارسنجی مدل پیشنهادی براساس نظر خبرگان صنعت زیست­داروئی کشور با روش رتبه اعتبار محتوایی لاوش و تکنیک حداقل مربعات جزئی از این قرار است: پیش­بین­های عملکرد استراتژی تجاری­سازی مستقل با ضریب تعیین ۹۱% عبارتند از: یکپارچگی رسمی و غیررسمی، جهت­گیری­های استراتژیک، هوش تجاری­سازی فناوری، قابلیتR&D، قابلیت تولید و بازاریابی.

صنعت زیست دارو, استراتژی مستقل, عملکرد تجاری سازی