فرامرز نصری - استادیار دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چابکی به معنای تفکر سریع همراه با روشی هوشمندانه و دارای بیشترین انعطاف پذیری است. سازمان های چابک قادرند در محیطی رقابتی که به طور مستمر غیرقابل پیش بینی و در حال تغییر است، بهترین عملکرد را داشته باشند و در واقع توانایی پاسخ به موقع به محیط را به شیوه ای موثر دارند. با عنایت به موارد بالا، پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی راهبردی قابلیت های چابکی سازمان های دفاعی با بهره گیری از روش داده بنیاد به رشته تحریر درآمده است. پژوهش حاضر بر حسب هدف از نوع پژوهش های کاربردی، بر حسب موقعیت از نوع پژوهش های میدانی و بر حسب زمان از نوع پژوهش های تحقیقات آینده نگر است. در این پژوهش به منظور ارائه الگوی راهبردی، اسناد و گزارش های رسمی مرتبط با چابکی بررسی و با تعداد ۲۰ نفر از خبرگان جهت انجام نظرسنجی طی مراحل کدگذاری مصاحبه به عمل آمد. بر اساس کدگذاری های صورت گرفته، ۱۰۲۵ کد استخراج شده از اسناد بالادستی، مبانی نظری و مصاحبه ها، ۱۱۲ مفهوم و ۳۴ مقوله را تشکیل داده است. سپس در مرحله کشف مقوله ها، این مفاهیم در قالب ۳۴ مقوله با محور مشترک، دسته بندی و در مرحله کدگذاری محوری، مقوله های سی وچهار گانه، ابعاد اصلی الگوی مفهومی اولیه تحقیق شامل «۴ مقوله علی»، «۴ مقوله مداخله ای»، «۳ مقوله محیطی»، «۱۹ مقوله راهبردی» و «۴ مقوله پیامدی» را شکل دادند. همچنین می توان نتیجه گرفت که در صورت اجرای راهبردهای ارتقای چابکی، سازمان های دفاعی به «سازمانی پویا»، «سازمانی موقعیت گرا»، «سازمانی تغییرپذیر» و «سازمانی رشدمحور» تبدیل خواهند شد.

چابکی, قابلیت چابکی, سازمان های دفاعی, نظریه پردازی داده بنیاد