حمید غلامی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
محمود شمس شرق - دانشیار گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مهدی ضرابی - استادیار گروه مهندسی علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران
سعید زره داران - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

آزمایش حاضر به منظور تعیین اثر سطوح مختلف پودر کرم­خاکی(Eisenia fetida)بر عملکرد و کیفیت گوشت ران و سینه در جوجه­های گوشتی انجام شد.بدین منظور از یک طرح کاملا تصادفی با چهار سطح پودر کرم­خاکی (صفر، ۲، ۴ و ۶ درصد) با استفاده از ۹۶ قطعه جوجه نر یک روزه سویه تجاری راس ۳۰۸ استفاده شد. برای هر تیمار آزمایشی، ۴ تکرار و در هر تکرار ۶ قطعه جوجه در نظر گرفته شد. در پایان آزمایش (۴۲ روزگی) از هر تکرار دو قطعه جوجه کشتار و پس از تفکیک لاشه، جهت بررسی فراسنجه­های کیفیت گوشت ران و سینه (اندازه­گیری شاخص تیوباربیوتریک اسید (TBA)، ظرفیت نگهداری آب، pH و رطوبت گوشت) یک روز و یک ماه پس از کشتار به فریزر منتقل شدند.نتایج نشان داد که استفاده از سطح ۲ درصد پودر کرم­خاکی در مقایسه با جیره شاهد و ۶ درصد پودر کرم­خاکی به طور معنی­داری سبب افزایش وزن بدن و مصرف خوراک شد (۰۵/۰>P)، در حالی که اثر معنی­داری بر ضریب تبدیل خوراک نداشت. شاخص تیوبار بیوتریک اسید گوشت سینه جوجه­های تغذیه شده با سطح ۲ درصد پودر کرم­خاکی به صورت معنی­داری کمتر از سایر گروه ها بود (۰۵/۰>P).با افزایش زمان نگهداری، مقدار TBA افزایش و میزان pH و ظرفیت نگهداری آب کاهش یافت. کمترین و بیشترین مقدار شاخص TBA به ترتیب یک روز و یک ماه پس از کشتار مشاهده شد. نتایج آزمایش حاضر نشان داد که استفاده از ۲ درصد پودر کرم­خاکی سبب افزایش وزن نهایی، مصرف خوراک و بهبود کیفیت گوشت سینه در جوجه­های گوشتی می­شود.

پودر کرم خاکی, جوجه گوشتی, عملکرد, کیفیت گوشت ران و سینه