لیلا علی تالش - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، مجتمع علوم کشاورزی ابوریحان، دانشگاه تهران
آرش جوانمرد - استادیار گروه علوم دامی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه تبریز
مصطفی مدد - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تبریز، ایران
نوید قوی حسین زاده - دانشیار گروه علوم دامی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
محمود رضا شبانی مفرد - دانشجوی دکتری گروه بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی پوترا ، سردانگ، مالزی

هدف تحقیق حاضر، تجزیه و تحلیل تنوع صفت دوقلوزایی گوسفند پرورش یافته در سیستم مرتعی به­وسیله عشایر بر اساس فنوتیپ مستقیم، نشانگرهای DNA توام با نمایش در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می­باشد. به این منظور، از چهار نژاد گوسفند پرورش یافته به­وسیله عشایر در سیستم مرتعی، مجموعا ۹۷ میش بالغ ( افشاری=۱۹، بلوچی=۱۸، ماکویی=۳۰ و مهربان =۳۰) برای ارزیابی تنوع ژنتیکی باروری با استفاده از اطلاعات فنوتیپی، آنالیز اطلاعات DNA و سیستم اطلاعات جغرافیایی DIVA-GIS جمع­آوری شد. در مورد اطلاعات ژن­های کاندیدا، چندشکلی دو ژن GDF۹ و BMP۱۵ با استفاده از PCR-RFLP بررسی شد و نهایتا نتایج بدست آمده از فنوتیپ و ژنوتیپ در مقیاس نقشه قرار گرفت. نتایج جالب بدست آمده نشان داد که چندقلوزایی به طور معنی­داری (P<۰.۰۱) تحت تاثیر ژنوتیپ هر ژن کاندیدا در این مطالعه قرار می­گیرد، بطوری که  ژنوتیپ­های هتروزیگوت برای هر دو جایگاه ژنی، چندقلوزایی بیشتری نسبت به ژنوتیپ­های هموزیگوت نشان دادند (P<۰.۰۱). طبق نتایج سیستم GIS، مناطقی که در شمال غرب ایران قرار گرفته­اند تنوع بالاتر دوقلوزایی را نشان دادند. شاید بتوان از این نتایج، در سیاست­گذاری­های ملی حفظ ذخائر ژنتیکی گوسفندان بومی ایران و شناسایی پتانسیل­های موجود گوسفندان پرورش داده شده در سیستم باز مرتعی به­وسیله عشایر کشور بهره برد.

تنوع ژنتیکی, چندقلوزایی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, گوسفند دنبه دار, نشانگر DNA