آزاده محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی دام دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد روستایی علی مهر - دانشیار گروه علوم دامی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

این آزمایش به منظور تعیین اثر زرده تخم مرغ و شوک سرما بر اسپرم پوشش­دارشده، با استفاده از آزمون فاکتوریل ۲×۵ با ۱۰ تیمار و ۵ تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی به­صورت اندازه­گیری­های تکرارشده در زمان انجام شد. منی از سه راس قوچ در پنچ نوبت با استفاده از واژن مصنوعی متصل به لوله حاوی تریس- فروکتوز- ۱۵% زرده تخم­مرغ  جمع­آوری شد. نمونه­ها تجمیع، سانتریفیوژ و مایع رویی حذف شد. رسوب به دو گروه و هر گروه به پنج زیر گروه مساوی تقسیم شد و بعد به هر قسمت صفر، ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰% زرده تخم­مرغ اضافه شد. نمونه های گروه اول به سرعت (شوک سرما) و نمونه­های گروه دوم به­تدریج تا ۵ سانتیگراد سرد شدند و بعد برای ۷۲ ساعت ذخیره شدند. تحرک پیش­رونده اسپرم، سلامت غشا پلاسمایی، زنده­مانی (هوخست بیس بنزامید۳۳۲۵۸) و واکنش آکروزومی (آلکسافلور-۴۸۸) در ساعت صفر، ۲۴، ۴۸ و ۷۲ بررسی شد. زنده­مانی اسپرم طی شوک سرما و سردکردن تدریجی در غلظت ۵% زرده تخم مرغ (به ترتیب ۴۷/۱±۶۰/۶۷، ۴۷/۱±۳۰/۷۷) نسبت به صفر درصد (به ترتیب ۴۷/۱±۷۵۰/۵۹، ۴۷/۱±۲۰/۷۱) بیشتر بود. تحرک پیش­رونده اسپرم، سلامت غشا پلاسمایی و آکروزومی اسپرم در حضور زرده تخم مرغ بهبود یافت، اما در تیمارهای حاوی زرده تخم­مرغ تفاوت نداشت. بنابراین جهت ذخیره­سازی اسپرم پوشش­دارشده قوچ در رقیق­کننده شیر پس­چرخ و دما °C۵ استفاده از ۵% زرده تخم مرغ پیشنهاد می­شود.

رقیق کننده شیر پس چرخ, زرده تخم مرغ, شوک سرما, قوچ تالشی, پوشش دارکردن