میثم قنبرزاده - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد رشت
هاشم امین پناه - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد رشت
حسن اخگری - دانشگاه آزاد اسلامی - واحد رشت

به منظور بررسی اثر مقدار فسفر، کاربرد باکتری ریزوبیوم و کود زیستی نیتراژین بر رشد و عملکرد لوبیا (توده محلی گیلان)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان املش، استان گیلان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل مقادیر مختلف مصرف فسفر، کود زیستی نیتراژین و باکتری ریزوبیوم بود. نتایج نشان داد که با افزایش مصرف فسفر از صفر به ۵۰ کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه و عملکرد غلاف تر به طور معنی داری به ترتیب به میزان ۲۸ و ۲۱ درصد افزایش یافت. افزایش مصرف فسفر از ۵۰ به ۷۵ کیلوگرم در هکتار، تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه و غلاف تر نداشت، درحالی که مصرف بیشتر فسفر (۱۰۰ کیلوگرم در هکتار) سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه و غلاف تر گردید. معادلات رگرسیونی نشان داد که حداکثر عملکرد دانه (۹/۱۴۰۳ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد غلاف تر (۷/۸۵۱۰ کیلوگرم در هکتار) به ترتیب با مصرف ۴/۶۵ و ۳/۵۹ کیلوگرم فسفر در هکتار حاصل شد. مصرف کود زیستی نیتراژین سبب افزایش معنی دار عملکرد دانه و غلاف تر به ترتیب به میزان ۷ و ۱۰ درصد گردید. همچنین تلقیح بذر لوبیا با باکتری های ریزوبیوم منجر به افزایش عملکرد دانه و غلاف تر به ترتیب به میزان ۱۷ و ۲۰ درصد گردید.

Azotobacter, biological nitrogen fixation, legume, macro element, plant growth-promoting rhizobacteria