افروغ سادات بنی عقیل - دانشگاه گنبد کاووس
علی راحمی کاریزکی - Dept. of Agronomy Gonbade-Kavous University of Agriculture Sciences and Natural Resources
عباس بیابانی - دانشگاه گنبد کاووس
حسن فرامرزی - دانشجوی دکتری جنگلداری. دانشگاه تربیت مدرس.

استفاده نامناسب از اراضی و رشد بی رویه شهرها و کاهش سطح زیر کشت، استفاده بهینه از اراضی را موردتوجه قرار داده است و استفاده درست از اراضی، نیازمند بررسی مناسب منابع بوم شناختی کشاورزی می باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی اراضی کشاورزی استان گلستان برای کشت سویا، با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش خطی وزنی (WLC) انجام شد. بدین منظور ابتدا نیاز های زراعی و متغیر های محیطی تعیین، درجه بندی و مطابق با آن ها نقشه های موردنیاز تهیه گردید. متغیرهای محیطی موردمطالعه شامل: شیب، جهت جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا و بافت خاک می باشد. در این پژوهش. برای استانداردسازی داده ها از روش فازی و برای وزن دهی به معیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. درنهایت با استفاده از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) در محیط نرم افزار IDRISI، نقشه ی پتانسیل کشت سویا تهیه گردید. نتایج نشان داد که در وزن دهی معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی در سویا بافت خاک با ۵۲۲۸/۰ بیشترین و ارتفاع با ۰۷۶۵/۰ کمترین ضریب ها را کسب کردند. سپس پهنه بندی اراضی در چهار طبقه بسیار مستعد، مستعد، نیمه مستعد و غیر مستعد انجام شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی خطی وزنی اراضی ازلحاظ فیزیوگرافی نشان داد که ۰۸/۱۱ و ۶۰/۳۷ درصد از اراضی جهت تولید سویا در پهنه های بسیار مستعد و مستعد قرار دارند و عامل محدودکننده کشت این گیاه در استان را می توان بافت خاک ذکر نمود.

Elevation, Soil texture, Geographic Information System, Environmental variables and Analytic Hierarchy Process (AHP)