زینب علی پور - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
سهراب محمودی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
محمد گلوی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل، زابل، ایران
زهره مهدیانی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه زابل، زابل، ایران

برای ارزیابی تاثیر تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار ژنوتیپ آفتابگردان، تحقیقی در سال ۱۳۸۹ با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل در شرایط محیطی سیستان انجام شد. تراکم بوته در چهار سطح ۷، ۵/۹، ۱۲ و ۵/۱۴ بوته در مترمربع و چهار ژنوتیپ آفتابگردان به نام های  هایسان۳۳، آلستر، CMC-R۴۳ و چرنیانکا در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر نوع رقم بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق و تعداد برگ معنی دار بود. همچنین تراکم های مختلف در عملکرد دانه، قطر طبق، ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق و تعداد برگ تغییر معنی داری ایجاد کرد. اثرمتقابل رقم و تراکم بر ارتفاع بوته و وزن هزار دانه آفتابگردان معنی دار بود به طوری که که ارتفاع ارقام آلستر، هایسان۳۳ و CMS-R۴۳ با افزایش تراکم بوته افزایش یافت ولی ارتفاع رقم چرنیانکا تحت تاثیر تراکم بوته قرار نگرفت. رقم هایسان ۳۳ با عملکرد دانه ۶۵۰۰ کیلوگرم در هکتار به عنوان رقم پرتولید و رقم چرنیانکا با عملکرد دانه ۵۲۴۰ کیلوگرم در هکتار به دلیل عملکرد قابل قبول و ارتفاع مناسب برای کشت در این منطقه پیشنهاد شد. همچنین تراکم ۵/۱۴ بوته در متر مربع با متوسط عملکرد ۶۹۰۳ کیلوگرم در هکتار به عنوان مناسب ترین تراکم برای کشت آفتابگردان تعیین شد.

Chernianca, Height, Hyssun ۳۳, Yield, number of leaf