امیر دولت آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
جعفر مسعودسینکی - استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد دامغان
حسین عباسپور - استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد دامغان
عبدالغفار عبادی - استادیاردانشگاه آزاد اسلامی واحد جویبار

به منظور بررسی اثر کود دامی و محلول پاشی اسید هیومیک بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک دو رقم گندم (الوند و سایونز) در منطقه مجن شهرستان شاهرود آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ اجرا شد. کود دامی در دو سطح D۱ (کود دامی ۳۵ تن در هکتار) و D۲ (بدون کود دامی) و محلول پاشی اسید هیومیک نیز در دو سطح H۱ (یک هزارم لیتر) و H۲ (عدم محلول پاشی) استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی مربوط به تیمار اسید هیومیک به ترتیب با میانگین ۹۶/۰ و ۵۹/۰ گرم در بوته بوده است. همچنین اثر سه جانبه رقم الوند در اسید هیومیک به همراه کود دامی باعث افزایش ارتفاع گیاه به بالاترین مقدار (۱۶/۹۸ سانتی متر) شد. استفاده از اسید هیومیک باعث افزایش غلظت کلروفیل a به بیشترین مقدار (۰۴/۲ میلی گرم در گرم وزن تر گیاه) شد. بالاترین غلظت کلروفیل b در تیمار رقم الوند در اسید هیومیک به میزان (۹۷/۰ میلی گرم در گرم وزن تر گیاه) بود. بالاترین غلظت کلروفیل کل در اسید هیومیک به میزان (۹۱/۲ میلی گرم در گرم وزن تر گیاه) مشاهده شد. رقم الوند در اسید هیومیک و رقم سایونز بدون اسید هیومیک به همراه کود دامی بالاترین غلظت کاروتینوئید (۹۶/۰ میلی گرم در گرم وزن تر گیاه) را داشتند. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از اسید هیومیک و کود دامی می تواند اثرات مثبتی  بر عملکرد دانه گندم و برخی از صفات زراعی مرتبط با عملکرد دانه داشته باشد. در مجموع می توان گفت که استفاده از اسید هیومیک و کود دامی افزون بر افزایش در عملکرد گندم، می تواند نقش به سزایی را در جهت نیل به اهداف کشاورزی پایدار ایفا کند.

Organic fertilizer, Manure, Wheat, Cultivar, Spraying