نگین حجتی - دانشجو دکتری، گروه تخصصی شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
حسین ذبیحی - دانشیار، گروه تخصصی شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
زهرا سادات سعیده زرآبادی - دانشیار، گروه تخصصی شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

با گذشت زمان، مفهوم توسعه شهری دستخوش تغییرات بسیاری شده است. این موضوع از آن جهت مهم است که اولا به تحقیقاتی که زین پس پیرامون توسعه شهری انجام خواهند شد، کمک خواهد کرد تا در هنگام بررسی مطالعات پیشین، مفاهیم همتراز آن را در زمان مورد نظر بدست آورند. ثانیا چارچوب مدونی، جهت ارزیابی صحیح توسعه شهرها تبیین می کند. بنابراین هدف پژوهش، تبیین مفهوم توسعه شهری و موکدات آن در گذر زمان و شناسایی ابعاد و مولفه هایی است که توسعه شهری در هر بازه زمانی بر آن استوار بوده است. این پژوهش، براساس پارادایم برساختی و اکتشافی و با رویکرد کیفی انجام شده است تا مفاهیم، ابعاد و مولفه های توسعه شهری را در گذر زمان، به روش مطالعه اسنادی گردآوری نموده و با روش تحلیل محتوا و با استفاده از نرم افزار مکس کیودا، ابعاد و مولفه های توسعه شهری را در هر بازه زمانی تلخیص و دسته بندی نماید. در گام بعد از پرسشنامه متخصصان بهره گرفته شد تا ضمن تایید ابعاد و مولفه های احصا شده، سایر مولفه هایی که می تواند در این راستا موثر باشند را نیز شناسایی نماید. نتایج حاکی از این است که توسعه شهری در ابتدا به معنای رشد اقتصادی مطرح شد، سپس عواملی چون توجه به نیازهای اساسی، اصلاح بازار، توجه بر رفاه و ... موجب تکامل آن گردید. نهایتا از هم افزایی نظریه پردازان مطرح و متخصصان داخلی، توسعه شهری به جریانی چند بعدی، شامل ۶ بعد و ۶۰ مولفه تبدیل شد که با تغییر در ساختارهای موجود، موجب افزایش سطح زندگی مردم می گردد و می تواند شرایط مساعدی را جهت رشد عزت نفس آنان فراهم آورد.

رشد, رشد اقتصادی, توسعه, توسعه شهری