حامد حسینی ضرابی - دانشجوی دکتری علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
اباصلت خراسانی - دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
مرتضی رضایی زاده - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
محمد علی مظاهری تهرانی - استاد، گروه روان شناسی و سلامت، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی روش های ایجاد تعامل دانشجویان در فرایند یادگیری و شناسایی ویژگی های تعامل اثربخش در فرایند یادگیری است. تعامل های یادگیری باید مجموعه ای از ویژگی ها را داشته باشد تا یادگیری محقق شود. در این پژوهش کیفی، از روش مطالعه مرور نظام مند منطبق با دستورالعمل پریزما (PRISMA) برای مطالعه پژوهش های پیشین و از روش پدیدارشناسی با بهره گیری از گروه های کانونی برای کسب تجارب خبرگان استفاده شده است. در پایگاه اطلاعاتی web of science جستجوی مقاله های مرتبط با هدف پژوهش طی سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ انجام شد که تعداد ۲۵۲ مقاله در حوزه تخصصی رشته تعلیم وتربیت به عنوان جامعه آماری به دست آمد. معیارهای ورود مقاله ها به مطالعه مرور نظام مند، مقاله های علمی- پژوهشی در حوزه آموزش عالی بود که درنهایت ۲۰ مقاله تحلیل شد. اعضای گروه کانونی، متخصصان علوم تربیتی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند و روش گلوله برفی انتخاب شدند. پایایی مضمون های استخراج شده از طریق خودبازبینی پژوهشگر و توافق موضوعی سه کدگذار انجام شد. یافته های پژوهش شامل ۹ روش ایجاد تعامل (ایجاد محیط یادگیری مبتنی بر مسئله یا مشکل، ایجاد فضایی برای تفسیر و تامل فردی و بحث و گفتگو، ارائه بازخورد، پاداش و تشویق کردن مبتنی بر انگیزاننده های درونی، مشارکت دادن دانشجو در طراحی آموزشی و اجرا، استفاده از ابزارهای چندرسانه ای، خودارزیابی، استفاده از تکنیک های یادگیری همیارانه، ارزیابی همتایان، طراحی و تسهیل فعالیت گروهی) و ۱۳ ویژگی تعامل اثربخش در فرایند یادگیری است که با کاربست آن در عمل، محیط یادگیری پویا و فعال ایجاد می شود.

تعامل یادگیری, مشارکت دانشجو, آموزش عالی