منیژه وثوقی - اقیانوس شناسی فیزیکی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران.
داریوش منصوری - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس مدیر گروه فیزیک دریا
عباسعلی علی اکبری بیدختی - موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

در برخی تحقیقات پیشین مربوط به مدل سازی های هیدرودینامیکی دریا ها و اقیانوس ها، از داده های ارا-اینتریم (ERA-Interim) استفاده شده است که با توجه به داده های بازتحلیل جدیدتر، ارا۵ (ERA۵)، میزان اختلاف دو داده ی بازتحلیل اخیر (ارا-اینتریم و ارا۵) و نیز میزان تاثیر آن ها جهت تعیین پارامتر های فیزیکی دریا (خروجی مدل) از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق، تغییرات دمای توده آب سطحی دریای خزر با استفاده از یک مدل عددی هیدرودینامیک سه بعدی توسعه داده شده و بر اساس جدیدترین داده های بازتحلیل مرکز اروپایی پیش بینی های میان مدت جوی بررسی گردید. در این مدل از داده های باد و شارش های جوی با وضوح مکانی °۰/۲۵ و با گام زمانی ۶ ساعته از بانک داده های روزانه ECMWF با داده های بازتحلیل ارا۵ و ارا-اینتریم استفاده شده است. مدل برای مدت ۱۰ سال (۲۰۰۹-۲۰۱۸)، برای هر یک از داده های بازتحلیل (ارا-اینتریم و ارا۵)، بطور مجزا پیاده سازی و اجرا شد. با مقایسه دما های سطحی دریای خزر مستخرج از خروجی های مدل و تصاویر ماهواره ای، داده های بازتحلیل ارا۵ تطابق بیشتری نسبت به ارا-اینتریم دارند یافته ها نشان می دهند اختلاف تغییرات زمانی و مکانی دمای سطحی دریای خزر در دو حالت ارا۵ و ارا-اینتریم در حوضه شمالی ناچیز و در حوضه میانی نسبتا محسوس و در حوضه جنوبی معنی دار است به طوری که داده های ارا۵ باعث بهبود نتایج میانگین دمای سالانه خروجی مدل به میزان حدود ۷% در حوضه جنوبی دریای خزر شده است.

دمای سطحی دریا, ارا-اینتریم, ارا۵, مدل POM, دریای خزر