ارزیابی دورنمای تغییرات تبخیر-تعرق مرجع حوزه آبخیز رودخانه ارس در شرایط اقلیمی آینده تحت سناریوهای RCP

در این پژوهش، دورنمای تبخیر-تعرق مرجع (ETo) بخش جنوبی حوزه آبخیز رودخانه ارس تحت شرایط تغییر اقلیم با استفاده از ریزگردان SDSM ترسیم شد. برای این منظور، از داده ­های هواشناسی ایستگاه­ های سینوپتیک منتخب واقع در این حوضه استفاده شد. پس از دریافت خروجی ریزگردانی­ شده برای پارامترهای مورد نیاز برای برآورد ETo به روش پنمن-مانتیث فائو شماره ۵۶ برای آینده نزدیک (۲۰۲۱ تا ۲۰۵۰ میلادی) اقدام به محاسبه آن شد. در این راستا، از داده­ های روزانه بازتحلیل NCEP و داده­ های ایستگاهی کمینه و بیشینه دما، سرعت باد، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی در مقیاس روزانه و نیز داده ­های خروجی مدل CanESM۲ تحت سناریوهای RCPs برای تولید داده ­های ایستگاهی آینده برای تخمین ETo حوضه ارس استفاده شد. ایستگاه­ های مورد مطالعه شامل اهر، اردبیل، پارس­آباد، جلفا، خوی و ماکو بود و دوره پایه برای داده­ های مورد نظر ۲۰۰۵-۱۹۸۵ در نظر گرفته شد. ابتدا، کارایی SDSM در شبیه­ سازی پارامترهای مورد نیاز برای تخمین ETo از طریق مقایسه داده ­های شبیه سازی شده NCEP با داده­ های ایستگاهی ارزیابی شد. مقایسه آن ها نشان دهنده کارایی مناسب مدل در شبیه­ سازی داده ­ها بود. لذا، پارامترهای اقلیمی با استفاده از مدل CanESM۲ تحت سناریوهای RCP برای آینده شبیه­ سازی شده، پس از محاسبه مقادیر ماهانه آن ها، برای تخمین ETo حوضه به CROPWAT وارد شده و مقدار و روند متغیر برای سه دهه آتی محاسبه شد. نتایج نشان داد، ETo حوضه در دوره آتی نسبت به دوره پایه به طور متوسط حدود هفت میلی متر در سال افزایش خواهد یافت. برحسب ایستگاهی نیز ETo در پارس ­آباد (۱۰۲ میلی متر) و جلفا (۶۶ میلی متر) افزایشی خواهد بود که این افزایش به معنی افزایش نیاز آبی گیاهان در آینده نیز است. همچنین، روند آتی ETo در خوی، ماکو، اهر و اردبیل کاهشی خواهد بود.