حبیب حسین پور - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان
موسی امینی - کارشناس ارشد
بلال دیان - کارشناس ارشد

اندیشه تأسیس موزه میراث روستایی گیلان پس از زمین لرزه ویرانگر خرداد 1369 جوانه زد که در نتیجه آن روند تخریب خانه های روستایی این استان با معماری سنتی، علیرغم پایداری آنها در برابر حوادث طبیعی، به شکلینگران کننده سرعت گرفت. روستاییان به دلایل عدیده، علاقه مند بودند تا در همان روستاهای خود، اما در خانه هایی با مصالح جدید و معماری شهری، زندگی کنند. بنابراین زندگی روستایی که در ابعاد گوناگون فرهنگی ( اعم از معماری،آداب و سنن، پوشاک، کشاورزی، صنعتگری و...) طی قرون و هزاره ها، به رنگ طبیعت هر منطقه شکل گرفته بود، دچاربی مهری شد و روبه نابودی گذاشت. خانه های روستایی متروک ماند و به تدریج تخریب شد و مصالح چوبی آن خرج منقل کبابی های کنار جاده ها و شومینه های ویلاها و خانه های اعیانی شد و می شود، زندگی سنتی روستایی، در همه ابعاد، حرفهای بسیار برای گفتن دارد و نمونه کاملی از همزیستی مسالمت آمیز انسان و طبیعت را به نمایش می گذارد. از نظر تاریخچه جنگل ، جنگل سراوان در واقع قدیمی ترین قطعات جنگلکاری شده استان بوده که در گذشته چندین مورد بهره برداری ،قطع،و مجددا جنگلکاری شده است . ازسال 1370 به منظور ایجاد تفرجگاههای سالم ، به عنوان پارک و تفرجگاه جنگلی حفظ و تجهیز گردید . این مکان از نظر توپوگرافی، استعداد نمایش گونه های متنوع معماری روستایی گیلان را دارد؛ در کنار مهم ترین جاده ورودی استان و در دسترس انبوه گردشگران است؛ آب، برق و گاز در آن بامخارج اندک قابل تأمین می شود و بخش قابل توجهی از راه های ارتباطی میان قسمت های مختلف موزه از پیش توسط منابع طبیعی، وزارت نیرو و وزارت نفت برای گشت زنی و احداث دکلهای فشار قوی و شبکه لوله کشی گاز، ایجاد شده است. تأسیس این موزه در این بخش از پارک جنگلی سراوان، نه تنها به بافت جنگلی آن آسیب نمی رساند، بلکه انتقال این سازه های هماهنگ با طبیعت شمال، حتی به حفظ و تقویت آن یاری می رساند. اساساً بافت سنتی روستاهای گیلان که بر مبنای الگوی جنگل - باغ - خانه است، بدون جنگل انبوه و پوشش گیاهی مناسب، هیچ معنایی ندارد

اکوموزه ، توسعه پایدار ، اکوتوریسم ، منابع اکولوژیکی، ارزیابی زیست محیطی ، ماتریسGIS