سیده مریم مجتبوی - عضو هیئت علمی گروه معماری ، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران.
مهسا نامدار فیض آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری ، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

دلبستگی به خانه ، از جمله مهمترین ابعاد رابطه انسان و خانه است . این پیوند عاطفی مثبت با ارضای نیازهای انسان، منجر به ایجاد احساس آرامش ، امنیت ، راحتی و رضایت ساکنان می شود و آنها را به مراقبت و محافظت از محیط سکونتشان وا می دارد . ویژگی های ساختاری محیط خانه ، سطوح مختلفی از دلبستگی را ایجاد می کند. این پژوهش با هدف دستیابی به عوامل موثر بر شکل گیری این پیوند، در پی شناخت ویژگی هایی از خانه است که نقش موثری در دلبستگی انسان به آن ایفا می نمایند. نوع پژوهش حاضر کاربردی است و از روش تحقیق ، توصیفی -تحلیلی و شیوه مرور متون و منابع در بستر مطالعات کتابخانه ای بهره گرفته شده است . در چارچوب نظری تدوین شده، مولفه های تاثیرگذار بر دلبستگی به دو دسته مولفه عینی و ذهنی تقسیم شده اند. یافته های این مطالعه نشان می دهد که مولفه ذهنی ، شامل عوامل احساسی ، معنایی و زمانی و مولفه عینی شامل عوامل کالبدی ، عملکردی و اجتماعی است . این پژوهش عوامل کالبدی از مولفه عینی را به عنوان مهمترین عامل در ایجاد دلبستگی به مکان معرفی می نماید. عوامل کالبدی ، شامل شاخص های ایمنی ، زیبایی ، امکانات و تجهیزات، مبلمان و عناصر طبیعی می باشد. از آنجا که این شاخص ها و کیفیات رابطه تنگاتنگی با فاکتورهای فیزیکی فضا دارند، این پژوهش می تواند به عنوان یک پژوهش پایه ، مبنایی برای ارایه راهکارهایی برای ارتقاء دلبستگی انسان به خانه در حوزه های مختلف و از جمله معماری و معماری داخلی باشد.

خانه ، دلبستگی به مکان، مولفه عینی ، مولفه ذهنی