سپیده قوامی نیت - دانشجو کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشکده هنر دانشگاه بجنورد
رضا مرادپور - استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر دانشگاه بجنورد، بجنورد
حمید دررودی - عضوهیئت علمی، گروه راهنمایی و مشاوره، دانشگاه بجنورد، بجنورد

معماری ایران با وجود برخورداری از اصول متناسب با فرهنگ و اقلیم خود، مدت های مدیدی است که در موقعیت مصرف کنندگی محض قرار دارد، از جمله این تقلید و مصرف کنندگی اندیشه را می توان در تمایل به استفاده از حداکثر مساحت بناها و حذف فضاهای رابط دانست . این موضوع اگرچه به لحاظ اقتصادی منافعی را در پی داشته اما موجب فقدان کیفیت های محیطی از جمله زیبایی ، حریم و حس مکان شده است . فضاهای بینابین (مفاصل ) بعنوان عاملی کالبدی و خارج از عوامل درون شخصی ، برای رسیدن به کلیتی یکپارچه و ادراک فضا مورد نیاز است و با از بین رفتن آنها این مهم به حداقل رسیده است . از سویی ادراک فضا متاثر از عاملی دیگر نیز هست ؛ احساس تعلق به مکان که در سطحی بالاتر از حس مکان است و متاثر از شناخت ها، احساسات عاطفی نسبت به مکان و معنایی است که دانش آموز از مدرسه ، در ذهن خود متصور می شود. هدف این پژوهش ، بررسی تاثیر معماری فضای بینابینی بر احساس تعلق است . اینکه کیفیت این فضا متاثر از چه عواملی است و چه ارتباطی میان کیفیت آن با احساس تعلق افراد وجود دارد. در این پژوهش که به لحاظ سطح و هدف، »کاربردی « بوده و از لحاظ رویکرد، » آمیخته «متوالی (کیفی و کمی ) از نوع همسو سازی می باشد سعی شده تا به بررسی تاثیر شاخصه های فضای بینابین بر احساس تعلق افراد پرداخته شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تمامی متغیرهای محیطی و ویژگی های کالبدی فضای مفصل مدارس (بجز یک مورد)، در سطح معناداری ۰۵,۰، با متغیر حس تعلق دانش آموزان به مدرسه ، رابطه ای معنادار دارند. این موضوع، درجه اهمیت فضاهای بینابینی (مفصلی ) و نیز میزان تاثیر کیفیت این فضا بر احساس تعلق دانش آموزان را نشان می دهد که می تواند آن را ارتقاء یا تنزل دهد.

فضای بینابین ، مفصل ، حس مکان، احساس تعلق ، شهر قوچان.