احسان هوشمند یکتا - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی صائب، ابهر، ایران.
ندا مسروری جنت - دکتری, استاد گروه معماری, هیات علمی موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی صائب, ابهر, ایران.

مکان در شهرسازی دارای ویژگی های اساسی می باشد که ویژگی های فرهنگی از ارزشمندترین خصوصیات مکان در شهرسازی است .بنابراین مکان های انسان ساخت که در راستای پاسخگویی به نیازهای شهروندان در طول تاریخ ماندگار شده اند، قابل تفکر می باشند. در این مقاله سعی بر آن شد تا رابطه فرهنگ و حس مکان در شهرسازی در کشور را مورد بررسی قرار دهد. که اثرگذارترین معنای حس مکان در دیدگاه پدیدارشناسی و روانشناسی محیطی ، در تجربه رابطه نمادین شهروندان و مکان نهفته است که ضمن فرهنگی بودن آن از دیگر منابع تاریخی ، اجتماعی ، سیاسی نیز الهام گرفته و تقویت شده است . با نگاهی به شهرسازی کشور ایران حضور حس مکان در اکثر مکان ها به خوبی نمایان است ؛ همچنین عناصر فرهنگی و کلیه فرآیندهای ناشی از تاثیر انسان و محیط اطراف او بر ساختار مکان موثر می باشد. با توجه به اهمیت این حس در ارتقاء کیفیت فضای طراحی شده، این پژوهش به بررسی مفهوم حس مکان و عوامل موثر بر آن پرداخته و تاثیرعوامل کالبدی وعوامل شناختی استفاده کنندگان بر احساس افراد نسبت به فضا را بررسی میکند. این مقاله در ابتدا به معنای حس مکان و مفهوم آن از دیدگاههای مختلف پرداخته و در نهایت سطوح مختلف و عوامل شکل دهنده آن ر ا بیان میکند و در نهایت مدلی برای نشان دادن چگونگی تاثیرات این عوامل ارائه میکند. مدل پیشنهادی قابل فهم و کاربردی این مقاله میتواند چارچوبی برای آگاهی طراحان نسبت به چگونگی تاثیر فضای معماری بر حس استفاده کنندگان فراهم آورد.

حس مکان، تعلق به مکان، عوامل حس مکان،مفهوم حس مکان