رحیم عابدینی بقا - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه آزاد تبریز،ایران

برنامه ریزی حمل و نقل شهری از آغاز فعالیت برنامه ریزی شهری در ایران تاکنون - و عمدتا در چارچوب برنامه های توسعه شهری و مورد توجه بوده است . با این وجود، سیستم حمل ونقل درون شهری کشور بویژه در شهرهای بزرگ با مشکلات و نارسایی های مختلفی مواجه می باشد. به نحوی که ساکنین این شهرها همه روزه با مشکلاتی چون تاخیر در رسیدن به مقصد، پایین بودن ضریب ایمنی ، آلودگیهای زیست محیطی ، ناراحتیهای ناشی از سفر، بالا بودن هزینه انجام سفر و پیامدهای منفی این نارساییها رو به رو هستند. دستیابی به علل و عوامل مشکلات و نارساییهای موجود سیستم حمل و نقل درون شهری کشور، حداقل ارزیابی برنامه های توسعه شهری را از نظر میزان تحقق اهداف و عملی شدن پیشنهادات بخش حمل و نقل آنها طلب می نماید. ولی قضاوت هایی که تا کنون در این راستا انجام شده اند، کمتر مبتنی بریک تحقیق جامع ، هدفمند و نظام یافته می باشند.مراجع تصمیم گیری سیستم حمل و نقل درون شهری کشور، درجهت چاره اندیشی مشکلات و معضلات مبتلا به این سیستم و کاهش ابعاد آنها، از سال ۱۳۷۰ و پس از آن با تهیه و تصویب شرح خدمات مطالعات جامع حمل و نقل و ترافیک شهرهای بزرگ ایران توسط وزارت کشور و ابلاغ آن به مراجع محلی در استانها جهت اجرا، سازوکار تازه ای برای برنامه ریزی حمل و نقل شهری در عرصه برنامه ریزی کشور بوجود آوردند. اما بررسی و تحلیل مشکلات و نارساییهای سازوکار پیشین در تامین اهداف موردنظر و نیز شناخت نکات مثبت و نارساییهای سازوکار جدید، از ابعاد مختلف تخصصی و تلفیقی - بویژه از نظر نحوه برخورد با برنامه ریزی دو مقوله کاربرد اراضی شهری و حمل و نقل شهری و لحاظ نمودن روابط مستمر و متقابل این دو با همدیگر - قابل تامل و نیازمند بررسی و پزوهشی نظام یافته است . تحقیق حاضر، تلاشی در جهت پاسخگویی به مساله فوق الذکر است و گزارش آن که در پی می آید.

حمل و نقل ، مدیریت ، حمل و نقل شهری ، برنامه ریزی شهری .تبریز