حسین نوشی صوفیانی - دانشجوی دکتری تخصصی گروه طراحی شهری، واحد بین المللی ارس، دانشگاه آزاد اسلامی، ارس، ایران
حسن ستاری ساربانقلی - استادیار گروه معماری، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تبریز، ایران

شهر تبریز از تاریخ غنی برخوردار است که متاثر از تحولات خوشایند و ناخوشایند اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی و طبیعی میباشد. بافت قدیم تبریز همچون بافت برخی دیگر از شهرهای ایران، حاصل تاریخی پر فراز و نشیب و میراثی گرانبها و ارزشمند در زمینه طراحی شهری میباشد. مسئله مورد نظر بی توجهی به این میراث ارزشمند و عدم آشنایی با ویژگی های اصول و مبانی مکتب مذکور و هدف اصلی استنتاج مبانی طراحی شهری از فرهنگ و سنن تبریزیان و تجلیات کالبدی موجود آن، به عنوان مکتبی از مکاتب طراحی شهری ایران زمین با ویژگیهای خاص سنت طراحی شهری خود است . آموختن از این مجموعه و بازشناسی ابعاد پنهان موجود در آن، میتواند به ارتقای کیفیت شهرهای هم فرهنگ منطقه و توسعه فضاهای شهری کمک شایانی نماید. تقویت تعاملات اجتماعی در فضاهای باز عمومی شهر، به ویژه خیابان ها و هسته مرکزی شهر تبریز مورد توجه قرار گرفته است . خیابان هایی که ساکنان محلات را برای گذران اوقات فراغت و یا رفع نیاز های روزمره دعوت نموده و به مرور زمان محدوده ای از مسیر برای آنها به میعادگاهی جهت دیدارها تبدیل می گردد. لذا درابتدا سعی شده مولفه های تاثیرگذار بر حضورپذیری در فضای شهری به ویژه خیابان با عملکرد بین محله ای ، تدقیق و شناسایی و پس از آن با بررسی متون و نظریه های نظریه پردازان به رابطه بین فضای شهری و تعاملات اجتماعی و تاثیری که کارکرد و کالبد فضا بر میزان مکث و شکل گیری تعاملات مردم دارد. طراحان شهری بر این باورند که منظر شهری یکی از عناصر اصلی شهر محسوب میشود، چراکه در عین زیباسازی شهر میتواند در پاسخگویی به بسیاری از نیازهای بشر نیز راهگشا باشد. ظرفیت پاسخدهی معماری متاثر از شاخصه های طراحی تاثیر مستقیمی بر حس منتقل شده از منظرشهر به کاربران و سطح رضایت مندی آنان از حضور در آن خواهد داشت ؛ اما متاسفانه ازآنجایی که کارکرد اکثر مناظر شهری همسویی کمتری در انطباق با نیازهای انسانی دارد، لذا لزوم توجه به این نیازها بسیار حائز اهمیت است . هدف از انجام این پژوهش ، بررسی منظر طراحی شهری اسلامی در هسته مرکزی شهر تبریز با رویکرد تعاملات اجتماعی و به دنبال یافتن مولفه هایی جهت ارتباط با انسان در طراحی منظر شهری با رویکرد تعاملات اجتماعی است .

منظر، منظر طراحی شهری ، هسته مرکزی ، تعاملات اجتماعی