معین پوراعتماد - Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Azad University, South Tehran Branch
محمد تقی نظرپور - Department of Construction, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
حمیدرضا پوراعتماد - Department of Psychology and Institute for Cognitive and Brain Sciences, Shahid Beheshti University

هدف: هدف این مطالعه شناسایی و معرفی نیازهای روانشناختی کودکان اتیستیک و کودکان عادی است تا در طراحی معماری مهدکودک و پیش­دبستان تلفیقی با رویکرد عملکردگرایانه، اعمال شود. روش: روش این پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوی اسنادی-کتابخانه ­ای است. به این منظور نظریه ­های روانشناسی رشد و منابع اصلی روانشناسی بالینی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین دو مرحله جستجو انجام شد: ۱) جستجوی کتابخانه­ ای در میان کتاب­ها، مقاله ها، مجله ها و پایان­نامه­ هایی که تا کنون در باره طراحی فضا برای کودکان عادی و کودکان اتیسم انجام گرفته است. ۲) جستجوی منظم  پایگاه­های اطلاعاتی ایرانی و خارجی. یافته ها:در تحلیل ویژگی های کودکان عادی سه عامل روانشناختی شناسایی شد: مولفه های زیستی، مولفه های روانی و مولفه های اجتماعی. در ذیل این سه عامل، نه خرده مولفه یا نیاز سطح دو تعیین شد، مثل: نیاز به امنیت، نیاز به تعلق به محیط، نیاز به تحرک. در ادامه، این خرده مولفه ها با ویژگی های بالینی کودکان اتیستیک ترکیب شدند و فهرست مولفه های روانشناختی- معمالی دو گروه احصا شد که در پنج دسته قرار گرفتند: سازماندهی فضایی، آرامش، پیش بینی پذیری فضا، امنیت و بافت مصالح. با تشریح این عوامل، فهرست مختصاتی که باید در طراحی معماری لحاظ شوند بدست آمد.نتیجه گیری: اگر فضا متناسب با نیازها و ویژگی کودکان اتیستیک طراحی شود، اغلب امکانات و فرصت­های رشدی بیشتری برای کودکان عادی به ارمغان می­آورد و باعث افزایش ضریب امنیت، رفاه و آسایش کودکان عادی می­شود. این نکته می­تواند مشوق والدین کودکان عادی در استفاده از مهدکودک و پیش­دبستان تلفیقی باشد. البته باید فضاهای جانبی برای آموزش و توانبخشی کودکان اتیستیک تعبیه شود.

Functionalist architecture, Autism disorder, Architectural design of integrated kindergarten, معماری عملکردگرا, اختلال اتیسم, طراحی معماری مهدکودک و پیش دبستان تلفیقی