حوریه احدی - استادیار پژوهشکده زبان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران
حمید رضایی - دانشجوی دکتری پژوهشکده زبان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران
رضا نیلی پور - استاد گروه گفتار درمانی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران
فرنوش جارالهی - استادیار گروه شنوایی شناسی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران

هدف: با توجه به تاثیر کم شنوایی بر رشد زبان و مهارت های فرازبانی و متفاوت بودن مهارت زبانی و فرازبانی در کودکان دوزبانه، بررسی این مهارت ها در کودکان دوزبانه دارای نارسایی و مقایسه آنها با کودکان دوزبانه طبیعی می تواند به شناخت بیشتر ما از رشد زبان در این کودکان و عوامل دخیل در آن منجر شود. هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه مهارت های زبانی و فرازبانی کودکان پیش دبستانی دوزبانه (آذری-فارسی) کم شنوای دارای کاشتینه حلزونی با کودکان دوزبانه (آذری-فارسی) همتای سنی طبیعی است. روش: برای انجام این پژوهش ۶ کودک دوزبانه پیش دبستانی دارای کاشتینه حلزونی از بین مدارس استثنایی شهر زنجان در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ به صورت آمارگیری سرشماری و ۶ کودک همتای سنی طبیعی از مدارس شهر زنجان به صورت تصادفی انتخاب و در آزمون های مهارت های زبانی و فرازبانی (میانگین طول گفته، غنای واژگانی و آگاهی واژگانی و آگاهی نحوی) با هم مقایسه شده اند. برای بررسی رشد شاخص های زبانی از نمونه گفتار پیوسته و برای بررسی مهارت های فرازبانی از آزمون های آگاهی واژگانی (شامل بررسی محتوایی و ساختاری تعریف واژه) و آگاهی نحوی استفاده شده است.یافته ها: بررسی و تحلیل داده ها نشان می دهد که در زبان آذری رشد مهارت های زبانی و فرازبانی کودکان پیش دبستانی دوزبانه آذری-فارسی کم شنوا دچار تاخیر است (۰۵/۰>P). اما در زبان فارسی از شاخص های رشد زبانی فقط میانگین طول گفته (میانگین تعداد تکواژ در گفته) تاخیر دارد (۰۵/۰>P) و در هیچ کدام از جنبه های محتوایی و ساختاری مهارت تعریف واژگانی کودکان کم شنوا تفاوت معناداری مشاهده نشده است (۰۵/۰

Language development, mean length of utterance, lexical awareness, syntactic awareness, hearing loss, bilingualism, واژه های کلیدی: رشدزبانی, میانگین طول گفته, آگاهی واژگانی, آگاهی نحوی, کم شنوا, دوزبانگی