هادی لطفی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
طاهر برزگر - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
زهرا قهرمانی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
ولی ربیعی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

به منظور بررسی اثر تنش کم­آبی بر رشد و عملکرد برخی از توده­های خربزه ایرانی، آزمایشی­ به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال ۱۳۹۳ انجام شد.  تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (۱۰۰، ۶۶ و ۳۳ درصد نیاز آبی گیاه) و ۱۱ توده خربزه شامل خاتونی، کالی، اورشنگ، موری، موزی، زرد تبریز (ساری قوون)، شیرازی، شیاردار، ازمیر، ایوانکی و سوسکی سبز بود. نتایج نشان داد که تیمارهای آبیاری بر طول بوته، تعداد میوه در بوته، وزن متوسط میوه، سطح برگ، درصد ماده خشک برگ، عملکرد، کلروفیل کل و کارتنوئید تاثیر معنی­داری داشت. تنش کم­آبی ۳۳ درصد نیاز آبی گیاه باعث افزایش ۹/۱ درصد ماده خشک برگ و کاهش به ترتیب ۴/۳۴ و ۷۵/۵۹ درصد وزن متوسط میوه و عملکرد گردید. کمترین طول بوته ، تعداد میوه در بوته، وزن متوسط میوه، سطح برگ و بیشترین ماده خشک برگ  در تنش شدید (۳۳ درصد نیاز آبی گیاه) حاصل شد. از نظر صفات مورد مطالعه در بین توده­های خربزه تفاوت معنی­داری وجود داشت. بیشترین عملکرد و وزن متوسط میوه در توده ایوانکی و بیشترین کلروفیل کل  در توده شیاردار در شرایط آبیاری ۱۰۰ نیاز آبی گیاه مشاهده شد. با توجه به نتایج این آزمایش، توده ایوانکی و موزی به ترتیب با بیشترین (۲۴/۵۷ و ۲۷/۷۲ درصد) و کمترین (۶۴/۱۸ و ۴/۴۳ درصد) کاهش وزن متوسط میوه و عملکرد در آبیاری ۳۳ درصد نسبت به آبیاری معمولی به ترتیب حساس ترین و متحمل ترین توده از لحاظ این صفت به تنش کم آبی می باشند.

خربزه, طول بوته, عملکرد, نیاز آبی گیاه, وزن متوسط میوه