وحید نصراله زاده اصل - گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سجاد محرم نژاد - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مهری یوسفی - گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علی بنده حق - گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
لاله ابراهیمی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، مغان، ایران

بروز کمبود آب در مراحل مختلف رشد، اثرات متفاوتی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ذرت دارد. به منظور بررسی عملکرد دانه و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت در پاسخ به تنش کم آبی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار طی دو سال زراعی ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی مغان اجرا شد. فاکتورها شامل آبیاری در دو سطح بدون تنش و تنش آب قبل گلدهی و هیبریدهای ذرت سینگل کراس ۶۰۰، سینگل کراس ۶۴۰، سینگل کراس ۷۰۴، سینگل کراس ۷۲۰ و سینگل کراس ۷۴۰ بودند. تجزیه مرکب داده­ها نشان داد که تنش کم آبی بر همه صفات بجزء تعداد ردیف دانه در بلال اثر معنی­داری داشت. تنش کم آبی باعث کاهش ۷/۱۱ درصدی ارتفاع بوته، ۸/۲۲ درصدی عملکرد دانه، ۱۵ درصدی وزن صد دانه، ۱۲ درصدی طول بلال و ۱۰ درصدی تعداد دانه در ردیف بلال گردید. همبستگی ساده صفات نشان داد که عملکرد دانه با ارتفاع بوته، وزن صد دانه، طول بلال و تعداد دانه در ردیف بلال ارتباط مثبت معنی­داری دارد. با توجه به نتایج این پژوهش سینگل کراس ۶۴۰ و سینگل کراس ۷۰۴ از ثبات عملکرد بیشتری در شرایط بدون تنش و تنش کم آبی برخوردار بودند.

اجزای عملکرد, تنش کم آبی, عملکرد دانه, هیبریدهای ذرت, همبستگی