راضیه شاهی مریدی - مهندسی کشاورزی اکولوژیک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین کاظمی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
بهنام کامکار - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کشاورزی پایدار، فعالیتی علمی و مبتنی بر اصول بوم­شناختی است که هدف اصلی آن ایجاد حالت تعادل و رسیدن به پایداری در تولید می­باشد. به منظور ارزیابی وضعیت توسعه کشاورزی  پایداری در استان گلستان، از روش ارزیابی مزیت نسبی سامانه های حمایتی استفاده شد. برای این هدف، پنج سامانه حمایتی شامل منابع کشاورزی، توسعه کشاورزی، محیط زیست و بوم­نظام­ها، وضعیت جوامع روستایی و علوم، آموزش و مدیریت در قالب ۵۴ سنجه در نظر گرفته شد. وضعیت نهایی توسعه کشاورزی پایدار ۱۴ شهرستان استان گلستان از مجموع این ۵ شاخص محاسبه و در نهایت در محیط  ArcMapدر ۶ کلاس (پایداری بالا، پایداری متوسط، پایداری ضعیف، ناپایداری ضعیف، ناپایداری متوسط و ناپایداری بالا) نشان داده شد. نتایج مشخص کرد که استان گلستان از لحاظ وضعیت منابع کشاورزی، پیشرفت کشاورزی، محیط زیست و بوم­نظام­ها و علوم، آموزش و مدیریت پایداری ضعیف و در زمینه وضعیت جوامع روستایی از ناپایداری ضعیفی برخوردار می­باشد. شهرستان های گرگان و گنبدکاووس در اکثر شاخص­ها از پایداری بالایی برخوردار بودند. ارزیابی­ها نشان داد که شهرستان گمیشان نیز در تمام شاخص­های مورد بررسی به جز شاخص­های جوامع روستایی و علوم، آموزش و مدیریت، ناپایدارترین شهرستان است. نتایج پهنه­بندی نهایی توسعه کشاورزی پایدار در کل استان گلستان نشان داد که در مجموع این استان از نظر توسعه کشاورزی پایدار در پهنه پایداری ضعیف قرار دارد، زیرا از ۱۴ شهرستان تنها پنج شهرستان دارای کلاس پایداری متوسط و بالا بوده و بقیه شهرستان­های استان در کلاس های ناپایدار و پایداری ضعیف قرار گرفتند.

استان گلستان, توسعه کشاورزی, کشاورزی پایدار, محیط­زیست, منابع کشاورزی