محمد باقر خورشیدی بنام - عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
احمد بایبوردی - عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی
محمد محمدی پور - عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی

در تناوب های سه ساله، زمین به دو قسمت تقسیم و یک قسمت از زمین در سال اول مورد کشت پیاز و سیب زمینی قرار گرفت و در سال دوم پیاز در مکان سیب زمینی کاشته شد و برعکس. در قسمت دیگر زمین هم که سال پیش به آیش گذاشته شده بود به زیر کشت همین گیاهان و با همان منوال قرار گرفت و در سال سوم نیز پیاز در مکان سیب زمینی کاشته شد و در یک قسمت نیز گیاهان در جای قبلی خود بازکشت شدند. بنابراین تناوب های دو ساله مانند آیش-پیاز، آیش-سیب زمینی، پیاز-پیاز، سیب زمینی-پیاز، پیاز-سیب زمینی، و سیب زمینی-سیب زمینی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تناوب پیاز بعد از سیب زمینی منجر به افزایش معنی دار عملکرد سوخ و تولید سوخ های درشت تر پیاز گردید. عملکرد کل غده در سیستم سیب زمینی بعد از آیش، بخاطر تعداد بیشتر غده های بذری درشت، بالا بود. در سیستم سیب زمینی بعد از پیاز غده ها ریزتر بودند و تعداد غده بزرگ کمتر ولی درشت تری داشتند. در سیستم سیب زمینی بعد از آیش سال دوم تعداد زیاد غده ریز و بذری منجر به ریزی این غده ها شد. اما در سیستم سیب زمینی-سیب زمینی کمترین عملکرد بخاطر کمی تعداد و ریزی هر سه اندازه غده بدست آمد. کاشت سیب زمینی منجر به افزایش ماده آلی شد ولی در ادامه با کاشت پیاز ماده آلی کاهش معنی دار نشان داد و دوباره با کاشت سیب زمینی به جای پیاز، افزایش شدید ماده آلی مشاهده شد. تغییرات ماده آلی در سال آیش بسیار کم بود که در سال دوم با کاشت سیب زمینی در کرت های آیش افزایش بیشتر ماده آلی نسبت به کرت هایی که در آنها پیاز کاشته شده بود، ملاحظه گردید. از انتهای سال دوم در سیستم آیش-سیب زمینی-سیب زمینی ، افزایش ماده آلی مشاهده شد. در سیستم تناوبی سیب زمینی-پیاز-سیب زمینی افزایش و کاهش ماده آلی و در سیستم کشت انفرادی پیاز حالت ثابت و افزایشی دیده شد.

تعداد سوخ, تعداد غده, سیستم های تناوب, عملکرد, ماده آلی