غزال حسینی - دانشکده کویر شناسی، دانشگاه سمنان
محمد رحیمی - دانشکده کویر شناسی، دانشگاه سمنان
مسلم جعفری - ایستگاه تحقیقات انجیر استهبان
داود کرتولی نژاد - دانشکده کویر شناسی، دانشگاه سمنان

در این تحقیق به منظور بررسی تاثیر عوامل اقلیمی احتمالی خشکیدگی درختان انجیر دیم استهبان، ابتدا داده­های اقلیمی (میانگین بارندگی و دما)  تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره آماری برای داده­های بارندگی و دما ۳۲ ساله از سال آبی (۱۳۶۰-۱۳۵۹) تا (۱۳۹۱-۱۳۹۰) بوده است. زمان در هر دو پارامتر به صورت سالانه و ماهانه در نظر گرفته شد. سپس با آزمون روند با استفاده از نرم افزارUGS  و روش ناپارامتریک من-کندال، تغییرات پارامترهای بارش و دما در سری­های زمانی در طول دوره آماری به دست آمد. شاخص  SPI(۱۲ و ۶ ماهه) و در نهایت، شدت و تداوم خشک سالی محاسبه گردید. نتایج این پژوهش مبین روند معنی­دار میانگین بارندگی و دمای برخی ماه­ها در منطقه مورد مطالعه است. بارندگی فقط در اردیبهشت ماه و دما نیز در ماه­های اسفند، خرداد و تیر دارای روند بوده است. این نتایج نشان­دهنده عدم روند معنی دار میانگین بارندگی و دما در سری سالانه و ماهانه در منطقه مورد مطالعه است. به جز میانگین بارندگی اسفند ماه در ایستگاه­های آباده تشک، فسا، علی آباد خفر و گوزون روند کاهشی و میانگین دمای اسفند ماه در ایستگاه­های جهان آباد بختگان، دوبنه و رونیز علیا روند افزایشی داشته و همچنین خشک سالی نیز در شش ماهه اول سال­ها با تداوم ۵ تا ۷ ساله همراه بوده که با توجه به تاثیر پراکنش بارش روی انجیرستان­ها باعث خشکیدگی درختان گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­دهد که ۳۶ درصد درختان آسیب دیده از خشک سالی می­باشند. اگرچه در سال های اخیر فراوانی خشک سالی ملایم بیشتر بوده ولی تداوم خشک سالی همراه با خشک سالی های شدید و متوسط سال های ۱۳۸۷-۱۳۸۶ و ۱۳۸۸-۱۳۸۷ و همچنین افزایش دما در برخی ماه­ها عامل خشکیدگی درختان انجیر دیم است.

آزمون من-کندال, تغییر اقلیم, استهبان, انجیر دیم, شاخص خشک سالی SPI