یاسر یعقوبیان - پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ایرج یعقوبیان - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ابراهیم محمدی گل تپه - گروه بیماری شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
عزت اله اسفندیاری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه
ولی فیضی اصل - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

به­منظور بررسی اثر مقادیر کمپوست مصرف شده قارچ خوراکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (رقم آذر۲) در شرایط مختلف رطوبتی، آزمایشی در گلخانه موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور در بهار ۱۳۸۹ بر پایه طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل در چهار تکرار به اجرا در­آمد. فاکتورهای آزمایشی شامل کمپوست مصرف شده قارچ خوراکی در سه سطح صفر، ۲۵ و ۵۰ تن در هکتار و تنش رطوبتی نیز در سه سطح شامل رطوبت معادل ۳/۰- بار (ظرفیت مزرعهای)، ۵- بار (تنش ملایم) و ۱۰- بار (تنش شدید رطوبتی) بود. در این پژوهش برخی از صفات موفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد گندم اندازه­گیری گردید. نتایج حاکی از اثر منفی (۰۱/۰p<) تنش رطوبتی بر تمامی صفات اندازه­گیری شده به­جز تعداد سنبلچه در سنبله و تراکم سنبلچه بود. کاربرد کمپوست نیز بر همه صفات به جز وزن هزار دانه و تراکم سنبلچه اثر مثبت (۰۱/۰p<) داشت ولی تراکم سنبلچه را کاهش داد. برهمکنش کمپوست و رطوبت نیز در طول اکستروژن، ارتفاع بوته و اکثر صفات مربوط به عملکرد معنی­دار بوده و در تمامی سطوح رطوبتی استفاده از کمپوست صفات مذکور را افزایش داد. بر اساس یافته­ها، در هر سه سطح رطوبتی بیشترین افزایش مربوط به تیمار کمپوست ۵۰ تن و به ترتیب در صفات تعداد دانه در بوته (۴ تا ۷/۵ برابر)، عملکرد دانه (۲/۳ تا ۶/۳ برابر) و عملکرد بیولوژیک (۹/۲ تا ۳/۳ برابر) بود. بنابراین به نظر می­رسد در شرایط مختلف رطوبتی، کمپوست مصرف شده قارچ خوراکی می­تواند گزینه مناسبی جهت استفاده به­عنوان کود آلی باشد.

اجزای عملکرد, خشکی, کمپوست, عملکرد, گندم, مورفولوژی