سعید مهدی زاده - دانشگاه ارومیه
جواد بهمنش - دانشگاه ارومیه
جعفر نیکبخت - دانشگاه زنجان

محاسبه صحیح نیاز آبی گیاه اولین قدم در طراحی و برنامه ریزی طرحهای آبیاری و زهکشی می باشد. تبخیر-تعرق یک پارامتر احتمالاتی است، بنابراین برای طراحی سیستم های آبیاری بهتر است سطوح احتمالاتی مشخص برای تبخیر-تعرق مورد استفاده قرار گیرد تا احتمال وقوع ریسک در سیستم کاهش یابد. در این تحقیق برای محاسبه مقادیر تبخیر-تعرق مرجع (ET۰) داده های ۲۴ ساله هواشناسی ایستگاه سینوپتیک ارومیه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برای بررسی اثر روش محاسبه ET۰ بر مقدار آن، روش های فائو-پنمن-مانتیث (FP-M) و هارگریوز- سامانی (H-S) انتخاب شدند. منحنی های توزیع ET۰ روزانه با سطوح احتمالاتی متفاوت برای هر روش استخراج گردید. بر اساس نتایج حاصل، اختلاف بین مقادیر حداکثر ET۰ روزانه محاسبه شده با روش FP-M با سطوح احتمالاتی ۷۵% و ۵۰% و ۹۰% و ۵۰%  به ترتیب ۰/۱ و ۹/۱ میلی متر در روز (معادل ۱۳% و ۲۴%) بود. برای روش H-S این مقادیر به ترتیب ۵/۰ و ۹/۰ میلی متر در روز (معادل ۸% و ۱۵%) شد. هم چنین نتایج حاکی از اختلاف بین مقادیر ET۰ روزانه محاسبه شده با روش های FP-M و H-S در سطح احتمالاتی یکسان بود. به منظور بررسی تاثیر طول دوره محاسبه میانگین ET۰ روزانه بر آن، مقادیر میانگین های متحرک ET۰ روزانه برای دوره های ۱، ۳، ۵، ۷، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵ و ۳۰ روزه با سطح احتمالاتی ۹۹% محاسبه گردید. پس از تعیین تاریخ وقوع حداکثر مقدار میانگین ET۰ روزانه برای دوره های فوق، مقادیر میانگین ET۰ روزانه حداکثر با سطوح احتمالاتی متفاوت برای دوره های یک الی ۳۰ روزه تعیین شد. تاریخ وقوع دوره های حداکثر یک تا ۲۰ روزه برای روش FP-M حدود دو هفته دیرتر از روش H-S بود، ولی دوره های ۲۵ و ۳۰ روزه بر یکدیگر منطبق شدند. همچنین بر اساس نتایج حاصله، میانگین حداکثر ET۰ روزانه روش FP-M برای دوره پنج روزه در سطح احتمالاتی ۵۰% و ۷۵% به ترتیب ۸/۷ و ۷/۸ میلی متر در روز (معادل ۱۲% اختلاف) و برای روش H-S به ترتیب ۱/۶ و ۶/۶ میلی متر در روز (معادل ۸% اختلاف) بدست آمد.

تبخیر-تعرق مرجع, سطوح احتمال وقوع, فائو-پنمن-مانتیث, هارگریوز- سامانی