جهانگیر کاشفی نیشابوری - دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی عمومی/گروه روانشناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
زهرا افتخار صعادی - استادیار/ گروه روانشناسی، واحداهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
رضا پاشا - دانشیار/گروه روانشناسی، واحداهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
علیرضا حیدرئی - دانشیار/گروه روانشناسی، واحداهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
بهنام مکوندی - دانشیار/گروه روانشناسی، واحداهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش شناخت ­درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی با تنظیم هیجان بر هیجان­ خواهی و خودآسیب ­رسانی در نوجوانان مستعد اعتیاد انجام شد. روش پژوهش ­آزمایشی با طرح پیش­ آزمون- پس­ آزمون- پیگیری بود. تعداد ۴۵ نفر از نوجوانان ساکن در مراکز شبه خانواده اداره بهزیستی شهر تهران با روش نمونه­ گیری هدفمند انتخاب و با روش تصادفی در قالب دو گروه آزمایش و یک گروه گواه گمارش شدند. هر یک از گروه­ های آزمایش به مدت ۸ جلسه آموزش داده شد و گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفت. داده ­ها با پرسشنامه­ های آمادگی به اعتیاد وید و بوچر، هیجان­ خواهی آرنت و خود-آسیب­ رسانی کلونسکی و گلن جمع ­آوری شدند. برای تحلیل داده ­ها از آزمون­ های تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش تنظیم هیجان در مقایسه با شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی تاثیر بیشتری بر کاهش هیجان­ خواهی و خود­آسیب­ رسانی دارد و این تاثیر در دوره پیگیری ماندگار است (۰۵/۰>p). بر اساس یافته­ ها، جهت کاهش مشکلات روان شناختی نوجوانان مستعد اعتیاد از روش­ های شناخت­ درمانی مبتنی بر ذهن­ آگاهی و آموزش تنظیم هیجان در قالب کارگاه­ های آموزشی و درمانی استفاده گردد.

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی, تنظیم هیجان, هیجان خواهی, خودآسیب رسانی, نوجوان