مجید رجایی - بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس- شیراز
محمود عطارزاده - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
سیدحسین موسوی - گروه باغبانی- دانشگاه آزاد جهرم
مصطفی عطارزاده - گروه باغبانی- دانشگاه آزاد جهرم

چکیده امروزه به منظور تولید محصول سالم سعی میشود که از کمپوست و سایر کودهای آلی به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی استفاده شود، زیرا مصرف بیرویه کودهای شیمیایی ممکن است خطراتی برای سلامتی انسان داشته و موجب شوری یا آلودگی زمینهای کشاورزی شود. با توجه به کمبود مواد آلی در اغلب خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک ایران، مصرف کمپوست از پسماندهای آلی میتواند ظرفیت نگهداری آب خاک را افزایش دهد. به منظور بررسی تاثیر استفاده از کمپوست شیرینبیان بر کاهش تنش آبی خیار گلخانهای (رقم نگین)، پژوهشی در گلخانهی تحقیقاتی در شهرستان فسا در سال ۱۳۹۲ انجام شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۴ تکرار انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح پسماند ریشه شیرینبیان به صورت پوسیده شده (۰ ،۱۰ ،۲۰ و ۴۰ درصد وزنی خاک گلدان) و سه سطح رطوبتی خاک (۵۰%، ۷۵% و ۱۰۰% ظرفیت زراعی) بود. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش میزان پسماندهای شیرینبیان، سبب افزایش معنیداری در وزن خشک و تر اندام هوایی خیار گردید. با کاهش درصد رطوبت زراعی خاک و میزان پسماند شیرینبیان از تعداد گل و میوه، ارتفاع بوته و طول میانگره خیار به طور معنیداری کاسته شد. اما تیمار ۱۰۰ درصد رطوبت ظرفیت زراعی و پسماند ۴۰ درصدی شیرینبیان سبب افزایش معنیداری در وزن تک میوه و عملکرد تک بوته گردید. با توجه به نتایج این تحقیق به نظر میرسد که با کاربرد پسماند شیرینبیان در خیار گلخانهای، میتوان تا حد زیادی تنشهای رطوبتی وارده به خیار را کنترل نمود.

تنش خشکی, خیار, عملکرد, کمپوست شیرینبیان, ماده خشک