شهرام روستایی - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز
محمدرضا نیکجو - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز

در طبیعت بین موجودات زنده و محیط آنها یک تعادل اکولوژیک برقرار است. انسان به دلایل مختلف با بهره برداری نابخردانه از زمین وتغییر در پوشش گیاهی، این تعادل اکولوژیک را بهم زده است. بررسی روند تغییرات پوشش گیاهی در فواصل زمانی معین و آگاهی از روند تخریب یا اصلاح آن، یکی از عوامل اصلی در برنامه ریزی و اعمال مدیریت و GIS و RS صحیح بهره برداری از زمین می باشد. در این پژوهش، با بهره گیری از تصاویر ماهوارهای و فناوریهای و مطالعات میدانی، نقشه های پوشش گیاهی حوضه آبخیز بجوشن NDVI همچنین با استفاده از شاخص پوشش گیاهی چای شهرستان اهر در دو فاز زمانی ۱۳۷۲ و ۱۳۸۶ تهیه شد . با مقایسه دو نقشه و بررسی روند تغییرات در آن، مشخص شد که از دو تیپ و شش طبقه پوشش گیاهی تشخیص داده شده در سال ۷۲ ، یک طبقه در اثر بهره برداری های نا درست بکلی از بین رفته و در بقیه تیپها نیز به دلیل تغییر در کاربری اراضی، مساحت پراکنش به شدت کاهش پیدا کرده است. در تمامی تیپها، بعلت شدت تخریب، وضعیت پوشش گیاهی مرتع به یک رده پایینتر تنزل پیدا کرده و ۲/ گرایش مرتع نیز همچنان منفی باقی مانده است . ظرفیت برداشت از پوششگیاهی در هر دو بازه زمانی بیش از ۵ برابر ظرفیت مجاز بوده و تراکم پوشش گیاهی به شدت کاهش پیدا کرده است. نتایج نشان میدهد که اولا روند تغییرات پوشش گیاهی در طی دو بازه زمانی یاد شده بسیار سریعتر از سایر مناطق با اقلیم مشابه میباشد ثانیا عوامل انسانی به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل تخریب پوشش گیاهی در منطقه محسوب می شود.

تغییرات پوشش گیاهی, حوضه آبخیز بجوشن چای, دورسنجی, سیستم اطلاعات جغرافیایی