محمد علی عبدلی
علیرضا ریاحی بختیاری
صمد محمدی

در شهرستان بابل به دلایل مختلف زیست محیطی و اجتماعی، نظیر پراکندگی جوامع انسانی در سطح شهرستان و بالا بودن سطح سفره آب زیرزمینی، یافتن مکان دفن مناسب زباله های شهری با مشکل مواجه است. بنابراین لازم است تا به نحوی میزان زباله ای را که به زمین دفن منتهی می شود کاهش داد. یکی از راه ها، تولید بیوکمپوست از زباله های این شهرستان است. برای تعیین میزان مواد آلی در زباله های شهری بابل پس از مطالعات اولیه در منطقه انجیل سی (محل دفن زباله های شهرستان بابل) نمونه برداری به صورت تصادفی در چهار فصل (در سال ۱۳۸۱) و در هر فصل به مدت یک هفته انجام پذیرفت. در هر روز تعداد ۲۰ نمونه نیم متر مکعبی برای تعیین درصد اجزای تشکیل دهنده زباله گرفته شد. به عبارت دیگر در هر فصل، ۱۴۰ نمونه برداشت شد. ضمنا برای تعیین درصد رطوبت مواد فساد پذیر در هر فصل، تعداد ۱۰ نمونه دو کیلوگرمی برداشت گردید و از همین نمونه های خشک شده در آتوکلاو برای تعیین نسبت C/N استفاده شد. نتایج مبین آن است که در شهرستان بابل روزانه ۲۰۰ تن زباله جمع آوری می شود، از این مقدار ۴۱/۱۴۸ تن (۸۷/۷۳%) آن را مواد فسادپذیر تشکیل می دهد. از طریق آزمایش های انجام شده درصد رطوبت مواد فساد پذیر ۷۵/۷۵% و نسبت C/N در مواد قابل کمپوست، ۱/۱۵ اندازه گیری شد. برای بالا بردن نسبت C/N (کربن به ازت) در حد ایدآل (۳۰ تا ۳۵) لازم است از خاک اره (با نسبت C/N حدود ۵۰۰) استفاده کرد. نتایج نشان می دهد که در زباله های شهری بابل در حال حاضر سالانه حدود ۵۴۰۲۰ تن مواد قابل تبدیل به کود با ارزشی معادل ۰۰۰، ۰۰۰، ۰۰۰، ۲ ریال دفن می گردد. امید است تحقیق حاضر رهنمودی برای استفاده بهینه از این مواد ارائه دهد.

بابل, بیوکمپوست, زباله, شهرستان بابل, نسبتC/N