شهین شیخ سنگ تجن - .
آزاده یوسفی گراکوئی - .

کاربرد عبارات خطاب نوعی رعایت ادب اجتماعی در جامعه محسوب می‎گردد و گویشوران هر زبان به روش خاص خود این عبارات را به کار می برند. مقاله حاضر مطالعه‎ای تحلیلی - توصیفی است که به روش میدانی به بررسی و مقایسه عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی پرداخته است. در این تحقیق ۵۰ گویشور گیلکی زبان و ۵۰ گویشور فارسی زبان در رده سنی ۲۵-۴۰ سال به عنوان نمونه‎های تحقیق انتخاب شده‎اند. محققان در این پژوهش در پی پاسخ گویی به این پرسش‎ها هستند: ۱) پربسامدترین عبارات خطاب در زبان فارسی و گیلکی کدامند و ۲) چه تفاوتی میان عبارات خطاب در این دو زبان وجود دارد؟ نتایج تحقیق بیانگر آن است که گویشوران زبان فارسی و گیلکی در کاربرد عبارات خطاب «نام کوچک» و «عبارات خویشاوندی» مشابه هستند، اما پس از این دو دسته، گویشوران فارسی زبان بیشتر از «عناوین احترام آمیز» و گویشوران گیلکی بیشتر از عبارات «عناوین» برای خطاب قرار دادن یکدیگر استفاده می‎کنند. علاوه بر این، عبارات خطاب «کوتاه‎شدگی»، «اسامی مذهبی» و «سایر نام‎ها» نیز دارای کمترین میزان کاربرد در زبان فارسی و گیلکی هستند. اگرچه تفاوت معناداری میان شیوه کاربرد عبارات خطاب در این دو زبان دیده نمی شود اما وجود افتراقات فوق الذکر نشانگر اختلافهای فرهنگی دو جامعه نمونه است.

sociolinguistics, Address Terms, Persian, Gilaki, Politeness