زهرا گل شیری اصفهانی - دانشگاه تربیت مدرس
عبدالرضا رکن الدین افتخاری - دانشگاه تربیت مدرس
مهدی پورطاهری - دانشگاه تربیت مدرس

امروزه به گردشگری سلامت به ویژه گردشگری آبگرم توجه شایانی می­شود که بنیاد این نوع گردشگری، شرایط طبیعی است. ایران با برخورداری از چشمه­های متعدد آبگرم، پتانسیل خوبی دارد. بسیاری از این چشمه­ها در مناطق روستایی واقع شده اند که نیازمند برنامه­ریزی راهبردی فضایی برای بهره­برداری مناسب هستند؛ بنابراین، ابتدا نیازمند شناخت الگوی توسعه هستیم. در این مقاله با      بهره­گیری از چرخه ی حیات باتلر، ابتدا، الگوی توسعه ی گردشگری سلامت در چهار مرحله ی اکتشاف، درگیری، توسعه و تثبیت تبیین شد. سپس شاخص­های امکانات فیزیکی، تسهیلات عمومی، خدمات درمانی، نیروی انسانی و محل استقرار محوطه های آبگرم طراحی و با کمک کارشناسان سلامت هر منطقه میزان اهمیت آن ها ارزیابی شد. برای واکاوی چشمه­های آبگرم، ابتدا کشور به ۸ منطقه ی جغرافیای تقسیم و از ۶۶ چشمه ی آبگرم شناسایی شده در روستاهای سراسر کشور، ۱۶ دهنه با روش نمونه­گیری خوشه­ای انتخاب و داده­ها به روش پیمایشی گردآوری شدند. یافته­ها نشان داد که ۴۰ درصد از چشمه­های مورد مطالعه در مرحله ی اکتشاف قرار دارند و تاکنون سرمایه­گذاری خاصی روی آن ها صورت نگرفته است و عمده ی این چشمه­ها در جنوب شرق کشور واقع شده است.

گردشگری سلامت, الگوی توسعه, چشمه ی آبگرم, روستا