غلامرضا محمدی - پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی
یگانه کوهی محمد آبادی - دانشگاه رازی کرمانشاه
مختار قبادی - دانشگاه رازی کرمانشاه
عبداله نجفی - دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده این پژوهش در فصل زراعی۹۰-۸۹ به منظور بررسی تاثیر توام پیش­تیمار بذر، تراکم و فاصله ردیف کاشت بر عملکرد و کیفیت  بذر ذرت و کنترل علف های هرز،در مزرعه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه، به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور­ها شامل دو فاصله ردیف کاشت در دو سطح۷۵ (رایج) و ۵۰ سانتی متر، تراکم کاشت در سه سطح ۶۶۶۶۶ (رایج)، ۸۳۳۳۳ (۲۵/۱برابر) و ۹۹۹۹۹ (۵/۱برابر) بوته در هکتار و پیش تیمار بذر در سه سطح شاهد (بدون پیش تیمار)، پیش تیمار با آب مقطر و پیش تیمار با ماده HB-۱۰۱ بودند. نتایج نشان دادند که فاصله ردیف و تراکم کاشت اثر معنی داری بر بیوماس علف­های هرز داشتند، بدین ترتیب که در تراکم و فاصله ردیف کاشت رایج، بیشترین و در ۹۹۹۹۹ بوته در هکتار و فاصله ردیف ۵۰ سانتی­متر، کمترین میزان بیوماس علف­های هرز مشاهده گردید. تراکم و فاصله ردیف کاشت تاثیر معنی­داری بر وزن صد دانه داشت. بیشترین وزن صد دانه مربوط به تراکم کاشت ۶۶۶۶۶ بوته در هکتار بود و با افزایش تراکم کاشت، وزن صد دانه کاهش یافت. اثر تراکم و فاصله ردیف کاشت و همچنین اثر متقابل آنها بر عملکرد دانه معنی دار بود.بیشترین عملکرد دانه در تراکم کاشت ۸۳۳۳۳ بوته در هکتار و فاصله ردیف ۵۰ سانتیمتر و کمترین آن در تراکم کاشت ۹۹۹۹۹ بوته در هکتار و فاصله ردیف ۷۵ سانتیمتر به دست آمد. کمترین درصد روغن بذر در بالاترین تراکم کاشت (۵/۱ برابر رایج) و بیشترین آن در تراکم رایج مشاهده شد، اگرچه بین تیمارهای تراکم کاشت رایج و ۲۵/۱ برابر تراکم رایج اختلاف معنی داری از نظر این صفت دیده نشد. کاهش فاصله ردیف کاشت نیز به افزایش درصد روغن بذر منجر شد. در مقایسه بین پیش تیمارها، بیشترین درصد روغن بذر زمانی رخ داد که بذرهای ذرت با محلولHB-۱۰۱ پیش تیمار شده بودند. به طور کلی، پیش تیمار بذر و افزایش تراکم کاشت تا ۲۵/۱ برابر تراکم رایج عملکرد دانه ذرت را به طور معنی داری افزایش داد. افزایش تراکم و کاهش فاصله ردیف کاشت به کاهش بیوماس علف های هرز نیز منجر گردید.

واژه­های کلیدی: پیش تیمار بذر, تراکم کاشت, ذرت, عملکرد, فاصله ردیف