جواد مرتضوی - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، دانشکده معماری
جمال الدین سهیلی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، دانشکده معماری

امروزه معماران به منظور بهبود تعامل و هم زیستی طرح با بستر محیط ، در فرآیند طراحی معماری به مقوله های زمینه گرایی گرایش قابل توجه ای پیدا نمودهاند که علاوه بر جنبه کالبدی در این حیطه به حوزه های دیگری نیز می پردازند. در این راستا، یکی از راه های برقراری ارتباط با محیط پیرامون ادراک بصری می باشد که مکتب روانشناسی گشتالت در زمینه ادراک بصری بسیار تاثیرگذار است . زیرا دستگاه عصبی انسان ساده ترین طرح در هر وضعیت را بر می گزیند و این امر در کالبد، پلان و هندسه بناهای دولتی پهلوی اول نیز قابل مشاهده است . در این پژوهش به تحلیل بناهای دولتی پهلوی اول استان زنجان با رویکرد زمینه گرایی کالبدی با روش ادراکی گشتالت پرداخته شده است . روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی با رویکردی کیفی می باشد؛ همینطور هدف کلی پژوهش کاربردی بوده و به دنبال بررسی معماری کالبدی بر اساس قوانین گشتالت در بناهای دولتی زمان پهلوی اول است . تحلیل بناها در این مقاله بر پایه مطالعات کتابخانه ای و میدانی است ، به این ترتیب که ابتدا داده های پژوهش در زمینه کالبدی بنا استخراج شده و سپس تحلیل ها بر اساس قوانین گشتالت بر روی داده های برداشت شده صورت می گیرد. در نتیجه بر مبنای تحلیل های انجام شده مشاهده گردید که روش ادراکی گشتالت تاثیر بسزایی در ساختار کالبدی بناهای دولتی پهلوی اول استان زنجان داشته است .

بناهای دولتی ، معماری پهلوی اول، زمینه گرایی ، روش ادراکی گشتالت