صدیقه ابراهیمیان - دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، ایران.
اسماعیل سهیلی - استادیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

خشکسالی یک پدیده آب و هوایی است که احتمال وقوع این پدیده در همه نقاط کره زمین و با هر شرایط اقلیمی وجود دارد. بر این اساس سیستم های پایش در تدوین طرح های مقابله با خشکسالی و مدیریت آن از اهمیت زیادی برخوردار هستند. در این تحقیق به منظور بررسی خشکسالی در استان لرستان از داده های بارندگی سالانه ایستگاه های کمندان، آب باریک، دره تخت، سازمان بروجرد، کاظم آباد، تیررود، ازنا، گلرود، سبزه آب، رحیم آباد، سرخاب در طی یک دوره آماره ۴۹ ساله (۱۳۹۷-۱۳۴۸) استفاده گردید. وضعیت خشکسالی بر اساس داده های مذکور با استفاده شاخص های بارش استاندارد شده (SPI)، Z چینی (CZI) و با استفاده از نرم افزار DIP داده ها وارد نرم افزار ArcGIS شدند. سپس با استفاده از روش کریجینگ، پهنه بندی خشکسالی برای دوره مطالعه ی ۳۰ ساله انتهایی (۱۳۹۷-۱۳۶۷) صورت گرفت. نتایج حاکی از آن بود که پهنه بندی خشکسالی در هیچ یک از شاخص ها از روند منظمی در طی دوره ی مورد مطالعه تبعیت نمی کند. نتایج پهنه بندی شاخص های بارش استاندارد شده و Z چینی نشان داد که خشکسالی شدید در سال های ۷۰، ۷۸ و ۸۷ برای شاخص بارش استاندارد شده و سال های ۷۰، ۷۸، ۸۷ و ۹۱ برای شاخص Z چینی اتفاق افتاده است و ترسالی شدید برای هر دو شاخص در سال های ۷۲ و ۷۴ در کل استان گسترش داشته است. نتایج هر دو شاخص نشان دهنده ی این است که حداکثر خشکسالی شدید در مورد شاخص بارش استاندارد شده مربوط به ایستگاه آب باریک در سال های (۱۳۷۸-۱۳۷۷) و (۱۳۴۹-۱۳۴۸)، و ایستگاه ازنا در سال های (۱۳۸۷-۱۳۸۶ و ۱۳۹۱-۱۳۹۰)، و شاخص Z چینی مربوط به ایستگاه آب باریک در سال های (۱۳۴۹-۱۳۴۸ و ۱۳۷۸-۱۳۷۷)، و دو مورد مربوط به ایستگاه رحیم آباد در سال های (۱۳۶۴-۱۳۶۲) می باشد.

پایش خشکسالی, روش کریجینگ, شاخص بارش استاندارد شده (SPI), شاخص Z چینی